320 / 485
TBB Dergisi 2013 (109)
Ülkü HALATÇI ULUSOY
319
Komisyonu’nda İtalya, denize kıyısı olan devletlerin hava sahasının
10 mile kadar uzanabileceğini iddia etmiş; ama diğer devletlere bunu
kabul ettirememiştir.
63
Demek ki devletlerin hiçbir zaman bu yönde bir
iradesi oluşmamıştır. Yunanistan’ın 6–10 mil uygulaması tarafı oldu-
ğu Chicago Sözleşmesi’ne aykırıdır. Yunanistan’ın karasuları ve hava
sahası özdeşliğini kabul eden bu Sözleşme’ye taraf olması uygulama-
sının bir
opinio juris
olmadığını göstermektedir. Öyleyse, bu uygula-
manın Türkiye açısından da bağlayıcı bir örf adet hukuku kuralı haline
geldiğini iddia etmek yerinde olmayacaktır.
Yunanistan her ne kadar bildirim konusunda bir zorunluluk ol-
masa da 1931 tarihli Kararname’yi yayımladıktan sonra ilgili tüm
devletlere ve uluslararası örgütlere (ICAN ve ICAO) havacılık işlem-
leri (aviation) amaçları ile hava sahasını 10 mile çıkardığını bildirdi-
ğini iddia etmektedir. 1957 yılında BM Genel Sekreterliği tarafından
yayınlanan “Karasuları Rejimi’ne İlişkin Kanunlar ve Düzenlemeler”
hem Kararname’yi hem de değişikliklerini içermektedir.
64
Bu dokü-
man aralarında Türkiye ve ABD’nin de olduğu BM Deniz Hukuku
Konferansları’na katılan bütün devletlerin ulusal rejimlerini gösteren
bir bilgi kaynağıdır. Buradan hareketle Yunanistan, Türkiye’nin ma-
kul bir süre içinde bilgisi olduğu halde Kararname’ye itiraz etmeyişini
zımni kabul
olarak nitelendirmektedir. Bu nedenle de sonraki pozisyo-
nun değişmesi önceki durumu etkilemeyecektir. Türkiye, 1974 yılına
kadar hem Kararname’den haberdar olmuş hem de davranış ve tu-
tumları ile bu durumu kabul etmiştir.
65
Yunanistan bu durumu
estoppel
olarak değerlendirerek Türkiye’nin önceki davranış ve tutumlarının
sonraki savunmasını engellediğini ileri sürmektedir.
66
Sonuç olarak,
Yunanistan’ın kararlı ve sürekli uygulaması ve bu konuda menfaati
olan devletlerden makul bir süre içinde itiraz gelmemesi Yunanistan’ın
Ege’deki ulusal hava savasını hukuki bir zemine oturtmaktadır. Türki-
ye ise, 1974 yılına kadar Kararname’nin kendisi için bir sır olduğunu
ileri sürerek
67
Yunanistan’ın bu iddialarını kabul etmemektedir.
63
ASSONITIS, 164.
64
Air Law and Treaties of the World”, Library of Congress (1965) 823–825.
65
ASSONITIS, s.175
66
GRIEF, Nickholas, Public International Law in the Airspace of the High Seas, Nij-
hoff, 1994, ss.66–69; BAŞEREN, s.175.
67
SYRIGOS, , s.116.