426 / 485
TBB Dergisi 2013 (109)
Tunay KÖKSAL
425
retiyle veya eseri kabulden sonra sözleşmeden dönebilir (bkz. Borçlar
Kanunu m.360/I).
-Önceden tahmin olunamayan veya tahmin olunup da iki taraf-
ça nazara alınmayan olağanüstü olaylar sonradan ortaya çıkar ve inşa
eserinin yapılmasını engeller ya da son derece güçleştirirse, hakim
takdir hakkını kullanarak ya kararlaştırılan ücreti artırır (yani inşaat
sözleşmesini değişen şartlara uyarlar) ya da sözleşmeyi fesheder (bkz.
Borçlar Kanunu m.365/II).”
C. Uluslararası Sözleşme Kavramı
“Bir sözleşmenin tarafları, farklı devlet vatandaşlığına veya farklı
ülkelerde ikametgaha veya mutat meskene sahipse veya sözleşme ko-
nusu şey, hizmet ya da ödemeler bir ülkenin sınırlarını aşmakta ise, o
sözleşme uluslararası niteliktedir”
61
.
“Bu alandaki yeni görüş ve uygulamalara göre ise, şahsi veya
coğrafi unsurları itibariyle yabancılık unsuru taşımayan ya da birden
çok hukuk sistemi ile irtibatı olmayan akitler de, uluslararası ticare-
ti ve/veya uluslararası yatırımı ilgilendirdikleri ölçüde uluslararası
niteliktedir”
62
.
Uluslararası sözleşmeleri düzenleyen bağlayıcı nitelikte bir ulus-
lararası kanun veya uluslararası sözleşmelerden doğacak uyuşmazlık-
ları kesin olarak karara bağlayacak bir uluslararası mahkeme mevcut
değildir. Bu nedenle, uluslararası sözleşmelerin şeklini ve maddi içe-
riğini ve bu sözleşmelerden doğacak uyuşmazlıkların çözüm yolları-
nı, esasen ulusal hukuk sistemleri ve bu ulusal hukuk sistemlerinin
seçimini öngören taraf iradeleri belirlemektedir. Ancak, uluslararası
bir sözleşmeyi hazırlarken taraflara yol gösterecek çeşitli uluslararası
kodlar, FIDIC Tip Sözleşmeleri ve Şartnameleri gibi genel şartnameler,
tip (standart) sözleşmeler, anlaşmalar, yeknesak kural ve uygulamalar
mevcuttur
63
.
61
Uluslararası sözleşme kavramı ile ilgili farklı görüşler ve uygulamalar hakkında
bkz. Cemal ŞANLI: Milletlerarası Ticari Tahkimde Esasa Uygulanacak Hukuk,
Ankara, 1986, s.29-31.
62
Bkz. Şanlı, a.g.e, s.31.
63
Bu konuda ayrıntılı bilgi için bkz. B.M CREMADES./ S.L PLEHN.: The New
Lex Mercataria and The Harmonization of the Law of International Commercial