442 / 485
TBB Dergisi 2013 (109)
Tunay KÖKSAL
441
nedeniyle, potansiyel yorum uyuşmazlıklarına daha açıktırlar. Bu ne-
denle bir uluslararası inşaat sözleşmesinin tarafları, seçtikleri huku-
kun ya da yargı merciinin yorum prensipleri hakkında yeterince bilgi
sahibi olmak suretiyle, yargı mercii ve uygulanacak hukuk seçimini
buna göre yapmalıdırlar”
116
.
F. Uluslararası İnşaat Sözleşmesinin Genel Özellikleri
“Bir ülke sınırları dahilindeki bir işveren ile müteahhidin bir araya
gelerek, her maddesi müzakere edilmiş somut olaya özel hükümler
içeren özgün inşaat sözleşmeleri akdetmeleri mümkündür. Eğer işve-
ren bir kamu tüzel kişisi ise, kendisinin önceden genel olarak her iş için
geçerli olmak üzere tanzim ettiği tip inşaat sözleşmelerini, müteahhide
kabul ettirerek istediği inşaatı yaptırması da mümkündür”
117
.
Uluslararası inşaat işleri için yapılacak sözleşmeler söz konusu ol-
duğunda ise, farklı ülkelerin tabiyetinde bulunan ve farklı hukuk dü-
zenlerine alışkın olan işveren, müteahhit ve müşavir-mühendis gibi
sözleşmeyle ilgili tüm tarafların her bir inşaat işi için özgün hükümler
içeren özel inşaat sözleşmeleri düzenmeleri pratik olmadığı için, ulus-
lararası inşaat sözleşmeleri için bir tip sözleşme oluşturma zarureti es-
kiden beri hissedilmiştir.
Yurt dışında inşaat ve tesis işi için yapılan sözleşmelerin tipik
özellikleri vardır. Bir uluslararası inşaat sözleşmesinin taraflarından
biri, genellikle bir yabancı hükümet kuruluşu, diğer tarafı ise başka bir
ülkede şirket merkezi bulunan bir müteahitlik firması ya da birlikte
hareket eden birden çok müteahhitlik firmalarıdır. Sıklıkla da, işveren
gelişmekte olan bir ülkenin kamu kuruluşu, müteahhit ise sanayileş-
miş bir ülkenin firmasıdır.
Hukuksal açıdan uluslararası inşaat sözleşmeleri; bir hizmet söz-
leşmesidir, mal teminine yönelik bir sözleşmedir veya bu sözleşme
türlerinin bir kombinasyonudur. Ekonomik açıdan ise uluslararası in-
şaat sözleşmesi, bir ülkeden diğerine teknoloji transferi için yapılan bir
sözleşmedir.
116
Şanlı, a.g.e., s.64.
117
Necip TÜREGÜN: “FIDIC Açısından İnşaat Sözleşmeleri”, İnşaat Sözleşmeleri
(Ortak Seminer), Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, s.253.