438 / 485
TBB Dergisi 2013 (109)
Tunay KÖKSAL
437
“Özellikle taraflardan birinin devlet veya devlet kuruluşu olduğu
uluslararası inşaat sözleşmelerinde, devlet olan tarafın ileride akit sta-
tüsünü değiştirmeye yönelik tasarruflarını sınırlayabilmek için inşaat
sözleşmesi; hukukun genel prensipleri, Devletler Hukuku kuralları,
milletlerarası ticaret hukuku kuralları, medeni milletlerce kabul edilen
ilkeler gibi devletler üstü normlara tabi kılınabilir. Bu durumda, bu
türden bir hukuk seçiminin sağlayacağı güvence, bu hukukun yarata-
cağı belirsizliğe tercih edilebilir. Bu gibi istisnai durumlar haricinde,
tarafların gelecekte ortaya çıkabilecek uyuşmazlıkları kolay çözebil-
mek için sözleşmeye uygulanacak hukuk olarak bir devletin hukuku-
nu seçmeleri amaca daha uygun düşecektir”
103
.
“Uluslararası özel hukukta tarafların hukuk seçimine yönelik ira-
deleri, seçilen hukukun emredici, tamamlayıcı ve yedek kurallarını
da kapsamakta ve seçilen hukuk sözleşmeye bir bütün olarak uygu-
lanmakta ise de: ifa yeri veya yargı yeri hukukunun kamu düzenini
ilgilendiren pek çok hükmü, seçilen hukukun kısmen veya tamamen
uygulanmasını engellemektedir. Örneğin bir uluslararası inşaat söz-
leşmesinin ifa edileceği ülkenin gümrük ve kambiyo rejimine ilişkin
kanunları, vergiye ilişkin kanunları, ithalat ve ihracat sınırlamalarına
ilişkin kuralları, teknoloji transferine ilişkin kısıtlamalar getiren ku-
ralları, imar kanunları, işci sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili kanunları,
çevre ile ilgili kanunları gibi o ülkenin kamu düzenine ilişkin kanunlar
ve kurallar, o ülkede iş yapan herkese veya münhasıran yabancılara
doğrudan uygulanır. Bir uluslararası inşaat sözleşmesi hazırlanırken,
sözleşme ile sıkı irtibatı bulunan ve doğrudan uygulanan bu türden
kanunların ve kuralların dikkate alınması ve sözleşme hükümlerinin
bu kurallarla uyumlu biçimde düzenlenmesi gerekmektedir”
104
.
“Sözleşmenin seçilen hukukun maddi hukuk kurallları ile yöne-
tileceğinden emin olabilmek için, seçilen hukukun bir maddi hukuk
seçimi olduğu veya seçilen hukukun kanunlar ihtilafı kurallarının uy-
gulanmayacağı sözleşmede açıkca yazılmalıdır. Ayrıca taraflar, söz-
leşme ilişkilerini münhasıran sözleşmenin yapıldığı tarihte yürürlükte
bulunan hukuka tabi kılmak isterlerse, bunu da sözleşmede açıkca be-
lirtmelidirler. Aksi takdirde, seçilen hukukta sonradan meydana gelen
103
Şanlı, a.g.e., s.46.
104
Şanlı, a.g.e., s.46.