96 / 441
TBB Dergisi 2014 (110)
Mehmet AKÇAAL
95
dan olan alacağını takas etme hakkından önceden feragat edemeyece-
ği öngörülmektedir. Böylece alıcının takas hakkı emredici bir şekilde
güvenceye bağlanmıştır.
Söz konusu maddenin ikinci fıkrasında ise, 273 üncü maddenin
ilk fıkrasında yer alan ortak hükümlerden satıcının alacağının devri-
ne ilişkin olanı düzenlenmiştir. Buna göre, satıcı satış bedeline ilişkin
alacağını devrederse, bu devir sebebiyle alıcının söz konusu alacağa
ilişkin def’ileri sınırlanamaz ve ortadan kaldırılamaz. İlk fıkra hükmü
gibi, bu hüküm de kanunkoyucu tarafından alıcıyı koruyucu ve emre-
dici bir şekilde düzenlenmiştir.
II- Satıcının Borçları ve Temerrüdü
A) Satıcının Borçları
1- Satılanın Zilyetlik ve Mülkiyetini Alıcıya Devretme Borcu
Ön ödemeli taksitle satış sözleşmesinde satıcının aslî borcu, satıla-
nın zilyetlik ve mülkiyetini alıcıya devretme borcudur (BK. m. 264/I).
Satıcının bu borcu, ancak alıcının satış bedelini kısmî edimler hâlinde
tamamen ödemesinden sonra muaccel olabilir (BK. m. 264/I). Borçlar
Kanununun 267 nci maddesinin birinci cümlesinde, ödeme süresi bir
yıldan daha uzun veya belirsiz olan sözleşmelerde satış bedelinin sa-
tılanın devri anında tamamen ödenmiş olması gerektiği açıkça ifade
edilmektedir.
Borçlar Kanununun 266 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkraların-
da, ön ödemeli taksitle satışta, alıcının istemesi durumunda, satıcının
hangi maddî veya şeklî koşullar altında, satılanı ona devretmekle yü-
kümlü olduğu ifade edilmektedir. Söz konusu maddenin ilk fıkrasında
öncelikle alıcının satış bedelini tamamen ödedikten sonra, her zaman
malın kendisine devrini isteyebileceği belirtilmektedir. Aynı fıkranın
devamında ise, satıcının malı başkasından sağlayarak devredecek ol-
ması hâlinde alıcının, bunun için kendisine uygun bir süre tanımak
zorunda olduğu öngörülmektedir. İkinci fıkrada ise, malın devredile-
bilmesi için uyulması gereken koşulların neler olduğuna açıklık geti-
rilmiştir. Buna göre, satıcının malı alıcıya devredebilmesi için, taksitle
satışa ilişkin koşullara uyması gerekmektedir.