TBB Dergisi 110. Sayı

Çağrı Üzerine Çalışmaya Dayalı İş Sözleşmesi

350

reli çalışmaya dair SSK hükümlerinin uygulanması mümkündür

Çağrı üzerine çalışmaya dayalı iş sözleşmesinde, işçinin sosyal sigorta

primlerinin ödenmesinde de çeşitli problemlerle karşılaşılabilir. İşçi-

nin çalıştığı sürelerin mi yoksa hizmet sözleşmesinin tamamının mı

sigorta primlerinin ödenmesi hususunda dikkate alınacağı konusunda

kanunda bir açıklık bulunmamaktadır

Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 08.06.1995 Tarih ve 5048/5358 sayılı

kararında, “Dosyadaki bilgi ve belgeler ile tanık sözlerinden davacı-

nın, davalı işverenin işyerinde buğday boşaltma ve yükleme işi yap-

tığı, olay günü boşaltma işi yaparken elini makineye kaptırarak par-

maklarının koptuğu, kendisinin bu işyerine bağımlı olarak çalıştığı,

sair zamanlar işyerinde veya kahvehanede beklediği anlaşılmaktadır.

Görülüyor ki davacı hizmet akdinin unsurlarından olan bağımlılık ve

zaman unsuru gerçekleşecek şekilde çalışmıştır. Zira, işveren kendi-

sini çağırdıkça işe başlamakta, işini işverenin gözetimi ve denetimi

altında yapmaktadır. Piyasa hamalı olmayan, bir işverene bağımlı

olarak çalışan hamalların sigortalı sayılacakları Dairemizin yerleşmiş

görüşlerindendir. Ücretin maktu olmayıp boşaltılan buğdayın tonu

başına alınmış olması hizmet akdinin varlığını ortadan kaldırmaz.

Başka bir anlatımla, ücretin ödeme şekli sigortalı olma koşulunu or-

tadan kaldırmaz. Öte yandan, tüm iş saatinde sürekli çalışmanın ger-

çekleşmemesi de hizmet akdinin varlığını ortadan kaldırmaz. Olay-

da, davacının çalışma saatlerinin tamamında değil, sadece yükleme

ve boşaltma zamanları çalıştığı anlaşıldığına göre kısmi çalışma söz

konusudur. İşverenin kapasitesi, niteliği, iş hacmi saptandıktan sonra

gerektiğinde bilirkişi düşüncesine de başvurularak davacının günde

kaç saat çalışmış olabileceği belirlenmeli, iddia edilen tarihler arasında

o kadar sürenin tespitine karar verilmelidir”

. Bu Yargıtay kararından

anlaşılacağı üzere, işçiye çalıştığı hizmet edimine göre ücret ödenmesi,

işçinin sürekli ve iş saatlerinde çalışmasını zorunlu hale getirmemek-

tedir. Dolayısıyla, işçi sadece kesin olarak belirlenen zamanlarda ça-

lıştığı takdirde de sigortalıdır ve sigorta primlerinin ödenmiş olması

ve sigortanın sağladığı imkanlardan yararlanabilmesi gerekmektedir.

Süral, Nurhan:

Emeklilik Sigortaları Kanunu Tasarısı, yazılı hizmet sözleşmesinde taraflar ara-

sında çalışma hafta veya ay olarak belirlenmişse prim ödeme gün sayısının kısmi

süreli çalışmadaki gibi hesaplanmasını öngörmektedir.

Akyiğit, Ercan: Şerh, s. 563.