402 / 441
TBB Dergisi 2014 (110)
Mesude ALTUNEL
401
Yasa koyucu, hangi kararların “
hüküm
” sayılacağını tahdidi olarak
saymıştır. Buna göre CMK’nın 223/1 maddesinde, “
beraat, ceza veril-
mesine yer olmadığı, mahkûmiyet, güvenlik tedbirine hükmedilmesi, davanın
reddi ve davanın düşmesi karar
ı” hüküm olarak belirlenmiştir. Bu madde
gereğince, “
hüküm
” açıklanırken duruşma salonunda bulunan herke-
sin ayağa kalkması gerekmektedir (kanunun gerekçesinde belirtildiği
üzere, mahkeme kurulu ve Cumhuriyet savcısı, bu zorunluluktan mu-
aftır).
“
H
ükmün açıklanmasının geri bırakılması” kararı ise, “
hüküm
”
olmadığından, bu karar esnasında ayağa kalkılması da gerekmemek-
tedir.
Dolayısıyla yargılamayı sona erdirmeyip dosyadaki eksiklikle-
rin giderilmesi için duruşmanın ertelenmesine yönelik veya hüküm
mahiyetinde olmayan kararların açıklanmasında, ayağa kalkmasını
gerektiren bir düzenleme, ceza usulünde yer almadığı gibi; avukatlar
yönünden Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği Meslek İlke ve
Kuralları’nda da mevcut değildir.
Nitekim Pendik Asliye Ceza Mahkemesi’nde, duruşmada ara ka-
rar için “Gereği Düşünüldü” denildiği sırada, avukatların ayağa kalk-
madıkları zapta geçirilerek, bu hususta değerlendirme yapmak üzere,
mahkeme tutanağının İstanbul Barosu Başkanlığı’na gönderilmesi so-
nucu; İstanbul Barosu Başkanlığı’nın 22 Nisan 2009 tarihli yazısında
yaptığı değerlendirme bu yöndedir.
2
Ayrıca Adalet Bakanlığı Ceza İş-
leri Genel Müdürlüğü’nün görüşü
3
de bu hususu teyit etmektedir.
Filhakika, avukatların, yargılama esnasında konuşurken, soru
sorarken, savunma yaparken de ayağa kalkma zorunluluğu yoktur.
Avukatların, konuşurken kendilerini daha rahat ifade etme veya alış-
kanlık gereği ayağa kalkmaları ya da hüküm dışındaki kararlar oku-
nurken de kendi istekleriyle ayağa kalkmayı tercih etmeleri dışında,
oturan avukatlara müdahale ederek ayağa kalkmalarının istenmesinin
yasal bir dayanağı bulunmamaktadır.
2
http://www.istanbulbarosu.org.tr(İstanbul Barosu Başkanı Av. Muammer Ay-
dın imzalı 22 Nisan 2009 tarih ve 11241 gündem sayılı yazı)
3
Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü’nün “
duruşma sırasında bir kısım iş-
lemlerde ayağa kalkılması
” konulu yazısı (16.3.2009 tarihli ve 2009/433/16232 sayılı)