TBB Dergisi 110. Sayı

BİREYSEL BAŞVURUYA

KONU EDİLEBİLECEK HAKLAR

Melek ACU

Anahtar Kavramlar:

Bireysel başvurunun tanımı, bireysel başvu-

runun niteliği, bireysel başvuruya konu edilen haklar ve özgürlükler,

GİRİŞ

İnsanlık tarihi boyunca yapılan savaşlar ve anlaşmalar bize in-

sanoğlunun varlık mücadelesini vererek, ayakta kalmayı başardığını

göstermektedir. İnsanın sahip olduğu hakların gün geçtikçe değişen

zamana, gelişen bilim ve teknoloji ile birlikte kapsamı büyümektedir.

İnsan haklarındaki evrensellik olgusu kamu gücünün sınırlarını zorla-

maktadır. Gelişen insan haklarının ülkemizdeki hukuk sisteminde en

son başvurulacağı yolun, bireysel başvuru kurumu olduğunu ortaya

koymuştur.

Bu çalışmada Türk Hukukunda uygulanmaya başlanılan bireysel

başvuru hakkının tanım ve niteliklerine kısaca değinilerek, bireysel baş-

vuruya konu edilebilinecek hak ve özgürlüklerin, Anayasa ve Avrupa

İnsan Hakları Sözleşmesi çerçevesinde incelenmesi amaçlanmıştır.

BİREYSEL BAŞVURU KAVRAMI, NİTELİĞİ VE İŞLEVİ

Bireysel başvuru, bireyin

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile gü-

vence altına alınmış temel hak ve özgürlükler hakkında ve Avrupa

İnsan Hakları Sözleşmesi

(AİHS) kapsamındaki haklardan ve buna

Anayasa Mahkemesi Raportörü

Birey: Bireyle ilgili olan, bireye özgü olan, ferdi, Güncel Türkçe Sözlük,

Erişim tarihi 20.6.2012

18 Mayıs 1954’te sözleşmeyi onaylamış, 28 Ocak 1987’de bireysel başvuru

hakkını tanımıştır. Mahkemenin zorunlu yargı yetkisini ise 28 Ocak 1990’da

kabul etmiştir.

sozlesmesi