TBB Dergisi 110. Sayı

Borçlar Kanununa Göre Ön Ödemeli Taksitle Satış Sözleşmesi

Taşınır satışının konusu, Borçlar Kanununun 209 uncu madde-

sinde düzenlenmektedir. Söz konusu hükmün ilk fıkrasında,

“Türk

Medenî Kanunu uyarınca taşınmaz sayılanlar dışında kalan ve diğer kanun-

larda taşınır olarak belirtilen şeylerin”

taşınır satışının konusunu teşkil

edeceği ifade edilmektedir. 4721 sayılı Medenî Kanun uyarınca taşın-

maz olarak sayılanlar ise, söz konusu Kanunun 704 ve 998 inci mad-

delerinde belirtilmektedir. Bu hükümlerde,

“arazi, tapu kütüğünde ayrı

sayfaya kaydedilen bağımsız ve sürekli haklar ile kat mülkiyeti kütüğüne ka-

yıtlı bağımsız bölümler”

taşınmaz olarak ifade edilmektedir. Dolayısıyla,

Medenî Kanunun 704 üncü ve 998 inci maddelerinde sayılanlar hari-

cinde kalan ve diğer kanunlarda taşınır olarak sayılan her türlü malın

taşınır satışına konu olabilmesi icap etmektedir.

Taşınır satışının konusunun tespitinde diğer bir önemli hüküm de

taşınır mülkiyetinin konusunun öngörüldüğü Medenî Kanunun 762

nci maddesidir. Buna göre,

“nitelikleri itibarıyla taşınabilen maddî şeyler

ile edinmeye elverişli olan ve taşınmaz mülkiyetinin kapsamına girmeyen do-

ğal güçler”

, taşınır mülkiyetinin konusunu oluşturabilir ve dolayısıyla

taşınır satışına konu olabilirler.

Sonuçta, taşınır malların kapsamına ilişkin olarak Borçlar Kanu-

nunun 209 uncu ve Medenî Kanunun 762 nci maddelerinde farklı ifa-

delere yer verildiği anlaşılmaktadır. Ön ödemeli taksitle satışa konu

olabilecek taşınırların kapsamını belirlerken taşınır satışına ilişkin

Borçlar Kanununun 209 uncu madde hükmü mü yoksa taşınır mülki-

yetinin konusuna ilişkin Medenî Kanunun 762 nci madde hükmü mü

esas alınmalıdır? Ön ödemeli taksitle satış sözleşmesinin konusunun

tespitinde, söz konusu hükümler arasında herhangi bir tercih yapılma-

ması ve söz konusu hükümlerin birlikte değerlendirilmesi daha yararlı

olur. Bu kapsamda ön ödemeli taksitle satış sözleşmesinin konusunun

tespitinde, taşınır mal kavramının kapsamının olabildiğince geniş tu-

tulmasında ve ön ödemeli taksitle satışın niteliğine aykırı olmadıkça,

taşınır mal kabul edilen her tür şeyin söz konusu sözleşmeye konu

teşkil edebileceğini kabul etmekte yarar vardır

Ankara 2004, s. 170; Feyzioğlu, 150; Aral, Fahrettin / Ayrancı, Hasan, Borçlar Hu-

kuku, Özel Borç İlişkileri, 9. Baskı, Ankara 2012, s. 182; Tandoğan, 303; Yavuz, 148;

Gümüş, 223.

Ozanoğlu, 59.