68 / 441
TBB Dergisi 2014 (110)
Mehmet AKÇAAL
67
Bu belirtilenler çerçevesinde, ön ödemeli taksitle satış sözleşmesi-
ne öncelikle bir yerden bir yere taşınabilen mallar konu olabilir. Dola-
yısıyla, otomobil, beyaz eşya, mobilya gibi taşınır mallar ön ödemeli
taksitle satış sözleşmesine konu teşkil edebilirler
31
.
Doğal güçlerin de taşınır mülkiyetinin konusuna dahil olduğu ifa-
de edilmişti (MK. m. 762). Taşınır mal kavramının geniş yorumlanma-
sı gerektiğinden hareketle, elektrik enerjisi, hava gazı gibi doğal güçle-
rin de ön ödemeli taksitle satış sözleşmesine konu edilebileceği kabul
etmek mümkündür.
Haklara ise, Medenî Kanunun 762 nci maddesinde yer verilme-
mektedir. Ancak, Borçlar Kanununun 209 uncu maddesinin ilk fıkra-
sına göre, haklar da, taşınır satışının konusuna dahil oldukları için, ön
ödemeli taksitle satışa konu olabilirler
32
.
Aralarında bir alt-üst ilişkisi olmaksızın, ortak bir amaç için bir
araya getirilmiş ve ekonomik bir bütünlüğe sahip bağımsız birden
çok şeyin oluşturduğu topluluk olarak tanımlanan
33
eşya birliklerinin
ön ödemeli taksitle satış sözleşmesine konu olabilmeleri açısından da
herhangi bir sakınca yoktur
34
. Eşya birliklerinde bedele ilişkin kısmî
ödemelerin kural olarak birliğe dahil olan bütün malları kapsayacak
şekilde ifa edilmesi gerekir
35
.
Borçlar Kanununun 209 uncu maddesinin ikinci fıkrasına göre,
“Ürünler, bir yapının yıkıntıları ve taş ocağından çıkarılacak taşlar gibi, ta-
şınmazdan ayrıldıktan sonra mülkiyeti devredilecek bütünleyici parçaların
satılması da taşınır satışı”
olarak kabul edilmektedir. Bu hüküm uyarın-
ca, belirtilen şartlar çerçevesinde bütünleyici parçaların (MK. m. 684)
ön ödemeli taksitle satışa konu olabilmeleri mümkündür. Eklenti (MK.
m. 686) ise, asıl şeyden bağımsız bir hukukî varlık olarak ayrı aynî hak
konusu teşkil ettiği için
36
, eklentilere ilişkin de ön ödemeli taksitle satış
sözleşmesinin akdedilebilmesi mümkündür.
31
Ünlütepe, 101; Ozanoğlu, 60-61.
32
Ansay, 29; Ozanoğlu, 61.
33
Tanım için, M. Kemal Oğuzman / Özer Seliçi / Saibe Oktay-Özdemir, Eşya Hu-
kuku, İstanbul 2009, s. 9.
34
Ansay, 32.
35
Ansay, 32.
36
Oğuzman / Seliçi / Oktay-Özdemir, 250.