177 / 533
Türk Hukuk Sisteminde Kabul Edilen Erteleme Kurumları Üzerine İnceleme
176
miştir. Hapis cezası bakımından bir infaz rejimi olarak kabul edilen
ertelemede, hükümlü, denetim süresi zarfında kasıtlı bir yeni suç işle-
mediği ve kendisine yüklenen yükümlülüklere uygun davrandığı tak-
dirde, hakkında hükmolunan ‘hapis cezası’ infaz edilmiş sayılacaktır.
Şayet hakkında hapis cezasının yanı sıra adli para cezasına hükmedil-
mişse, adli para cezası bakımından erteleme söz konusu olmayacak-
tır. Bu durum, ertelemeyi hükümlü açısından, yürürlükten kaldırılan
765 sayılı Türk Ceza Kanunu sistemindeki düzenlemeye nazaran daha
ağır sonuçlar doğuran bir kurum haline getirmiştir. Çünkü eski kanun
döneminde hükmolunan adli para cezaları ertelenebilmekte, deneme
süresinin sorunsuz bir şekilde geçirilmesi durumunda mahkumiyet
vaki olmamış sayılmaktaydı. İşte bu sebeplerle 765 sayılı TCK ve 647
sayılı CİK kanununda düzenlenen ertelemenin neticelerini doğuran
benzer bir düzenleme yapılıp kurumlar arası dengeli geçişi sağlamak
maksadıyla, Ceza Muhakemesi Kanunumuzda ‘hükmün açıklanmasın
ertelenmesi’ kurumunun düzenlenmesi yoluna gidilmiştir.
32
Hükmün açıklanmasının geriye bırakılması, sanık hakkında kuru-
lan hükmün hukuki sonuç doğurmaması anlamına gelir. Bu tanımdan
anlaşılması gereken, mahkumiyet hükmünün askıya alınmasıdır.
33
32
Mustafa ARTUÇ, ‚Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması‘, Terazi Huk. Der. Y.
3 S. 21, Mayıs 2008 s. 108, Maddi Ceza Hukukuna ilişkin normlar bir fiilin suç olup
olmadığını ve bunun yaptırımını belirlemektedirler. Mahiyetleri itibariyle sanığın
cezalandırılmasına veya cezalandırılmamasına, veya ağır veya hafif cezalandırıl-
masına ilişkindirler. Bu nedenle her somut olayda failin daha lehine olan kural geç-
mişte olan olaya uygulanır. Buna karşılık, ceza normlarının ihlal edilmeleri halinde,
bu ihlalleri, yani suçları ve faillerini belirlemenin şartlarını, bir başka deyişle ceza
normlarının ihlali halinde buna ilişkin müeyyidenin faile uygulanmasını sağlama-
ya yönelik faaliyetleri düzenleyen normlar ise, ceza muhakemesi normudur. Ceza
muhakemesi normları, ceza normundan farklı olarak lehe veya aleyhe olduğuna
bakılmaksızın derhal uygulanır. Belirtmek gerekir ki, ceza kanununda muhake-
me normlarına yer verilmiş olabileceği gibi ceza muhakemesi kanununda da ceza
normları bulunabilir. Bu durumda ceza ile ceza muhakemesi normun arasındaki
farkı belirleyebilmek için normun düzenlendiği kanuna değil, normun hangi amaç-
la konulduğuna bakılacaktır. Bu durumda, erteleme müessesesinin, ceza kanunun-
da düzenlenmesinden yola çıkılarak maddi ceza hukukuna ait bir kurum olduğu
sonucuna varılamayacaktır.
Toroslu/Feyzioğlu
s. 3, Hükmün açıklanmasının geri
bırakılması kararı verildiğinde gerekli şartlar yerine getirildiğinde düşme kararı ve-
rildiğinden, bu düzenleme maddi ceza hukuku normudur ve buna ilişkin neticeleri
doğuracaktır. Bu düzelemenin TCK’da yer alması daha doğru olurdu.
33
Toroslu/Feyzioğlu s. 309 Hukukumuzda ilk defa 5295 sayılı Çocuk Koruma
Kanunu’nun 23 üncü maddesi uyarınca çocuklarla sınırlı olarak düzenlenmiş olan
hükmün açıklanmasının geri bırakılması, 5560 sayılı Kanun ile değişik 5271 sayılı
CMK’nın 231 inci maddesinin 5 ve devamı fıkralarında genel bir müessese olarak