TBB Dergisi 111. Sayı

Türk Hukuk Sisteminde Kabul Edilen Erteleme Kurumları Üzerine İnceleme

182

Sanığın mağdura veya kamuya verdiği zararı derhal yerine getire-

memesi durumunda, denetim süresi içerisinde aylık taksitler halinde

ödemek suretiyle zararı tamamen gidermesi koşuluyla hükmün açık-

lanmasının geri bırakılmasına karar verilebilmesi mümkün olabilecek-

tir. (CMK m. 231/9)

Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının diğer bir şartı sanığın

bir daha suç işlemeyeceği yönünde mahkemece bir kanaate varılmış

olmasıdır. Mahkeme duruşma süresince sanığın kişiliğini inceleyecek,

duruşmadaki tutum ve davranışlarını değerlendirecek ve gelecekte,

sanığın tekrar suç işlemeyeceği hususunda vicdani kanaate ulaşırsa,

bu durumda hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verebi-

lecektir.

Subjektif unsur yönünden hapis cezalarının ertelenmesiy-

le benzer bir nitelik taşımakla birlikte, hükmün açıklanmasının geri

bırakılması kararında, sanığın ‘yeniden suç işlemeyeceği hususunda

kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önün-

den bulundurularak kanaate varılması, ertelemede ise, yargılama sü-

recinde, kişinin suçtan pişmanlık gösterdiğine ve tekrar suç işleme-

yeceği ilişkin bir mahkemede bir izlenimin oluşması gerekmektedir.

Bu durumda ertelemeden farklı olarak hükmün açıklanmasının geri

bırakılmasında, kişilik özellikleri dikkate alınacağından, mahkemece

sanığın geçmişinin araştırılması ve buna göre bir tespitte bulunulması

gerekebilecektir. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumu-

nun düzenlendiği Alman Ceza Kanunu’nun (StGB) 59/3. maddesin-

de yer alan düzenlemede, ‘hukuk düzeninin korunması için failin ce-

zaya mahkum edilmesi gerekli değilse’ koşulunu getirerek, hükmün

açıklanmasının geri bırakılması kararı veren hakimin takdir yetkisini

kullanmasında maslahata uygunluk benzeri ölçüt belirlemiştir. Somut

olayda hakim diğer koşulları oluşsa bile cezanın genel önleme işlevi-

nin korunmasını amaçlayan bu madde gereğince hükmün açıklanma-

sının geri bırakılması kararı vermeyebilecektir.

yönünden zararı giderilmesi koşulunun aranmayacağı, 6136 sayılı yasanın 13.

maddesinde düzenlenen suç bakımından da herhangi bir zarardan söz edile-

meyeceği cihetle sanığın sabıkasız oluşu da dikkate alındığından CMK’nın 231.

maddesinin uygulanması için gerekli obkektif şartların mevcut olduğu gözetile-

rek, kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışlarına göre, yeniden suç

işleyip işlemeyeceği mahkemece değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi

gerekirken yasal ve yeterli olmayan gerekçeyle hükmün açıklanmasının geri bıra-

kılmasına yer olmadığına karar verilmesi’

Artuç s. 119