179 / 533
Türk Hukuk Sisteminde Kabul Edilen Erteleme Kurumları Üzerine İnceleme
178
Hükmün açıklanması kararının verilebilmesi için aranan koşullar
CMK 231. maddesinde sayılmıştır. Buna göre; sanığa yüklenen suç-
tan dolayı yapılan yargılama sonunda hükmolunan, başka bir ifadeyle
heyetin müzakere sonucunda ulaştığı ceza, iki yıl veya daha az süreli
hapis ve adli para cezası ise mahkemenin, hükmü açıklamasının geri
bırakması mümkündür.
36
Hapis cezası bakımından 2 yıl veya daha az
süreli olma gibi bir sınırlama söz konusuyken adli para cezaları bakı-
mından bir miktar kısıtlaması öngörülmemiştir. Bu durumda miktarı
ne olursa olsun her türlü adli para cezasına mahkumiyet halinde hük-
mün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilecektir. Ayrıca sa-
nığın işlediği suçun kasıtlı veya taksirli olmasının da bir önemi yoktur.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumu kural olarak
tüm suçlar için geçerlidir. Ancak kanun bazı durumlarda buna istis-
nalar getirmiştir. Örneğin CMK’nın 231/14. maddesine göre, Anaya-
sanın 174. maddesiyle koruma altına alınan İnkılap Kanunlarında yer
alan suçlar bakımından bu müessese uygulanmayacaktır.
37
Türk Ceza Kanunu 184/5 ve 230/5 maddelerinde yer alan etkin
pişmanlık hükümlerinin uygulanması halinde de hükmün açıklan-
masının geri bırakılması kararının verilemeyeceğini söyleyebiliriz.
38
36
Centel/Zafer s. 703
37
M. Ramazan AKSOY, ‚Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması‘, Ad. Der. Yıl.
99 S. 31 Mayıs/2008 s. 227, Değişiklikten önce 15 yaşından büyük sanıkların 3713
sayılı Terörle Mücadele Kanunu’nun kapsamına giren suçları açısından hükmün
açıklanmasının geri bırakılması kurumunun uygulanmayacağı düzenlenmişti.
Ancak 25.07.2010 yürürlük tarihli 6008 sayılı yasa ile yapılan değişiklikle Terörle
Mücadele Kanunun 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesinde yer
alan ‘onbeş yaşını tamamlamamış’ ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır. Resmi Ga-
zete, Sayı: 27652, 25.07.2010, Kabul Tarihi: 22.07.2010, Kanun No: 6008, Madde
10/A-1,Buna göre Terörle Mücadele Kanunu kapsamında bir suç işlemesi halinde
kısıtlama olmaksızın her çocuk hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılma-
sı kararı verilebilecekti. 02.07.2012 tarihli 6352 sayılı yasanın 105. maddesiyle 3714
sayılı yasanın 13. maddesi yürürlükten kaldırılmıştır. Buna göre terör suçları yö-
nünden de hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı uygulanabilecektir.
38
Yargıtay 10. Ceza Dairesi 3167 sayılı Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek
Hamillerinin Korunması Hakkında Kanunun yürürlükte olduğu dönemde bu
kanun kapsamında oluşacak suçlar bakımından hükmün açıklanmasının geri
bırakılması kararının verilemeyeceği doğrultusunda kararlar vermiştir. Nitekim
20.12.2009 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 5941 sayılı Çek
Kanunu’nun 5. maddesinin 11. fıkrasında karşılıksız çek keşide etmek suçların-
da hükmün açıklanmasını geri bırakılması kararı verilemeyeceği hüküm altına
alınmış, kanun açık ifadesiyle bu müessesenin uygulanmasına istisna getirilmiş-
ti. 31.01.2012 tarihli 6273 sayılı yasa ile bu hüküm yürürlükten kaldırılmıştır. 10