438 / 533
TBB Dergisi 2014 (111)
Berat Lale AKKUTAY
437
letler bu kararları doğrudan uygulayabilecekleri gibi bir iç hukuk iş-
lemine de ihtiyaç duyabilirler. Nitekim devletlerin büyük çoğunluğu,
Konsey kararlarını bir iç hukuk düzenlemesine dönüştürdükten sonra
uygularlar.
126
Bu noktada ulusal mahkemelerin, doğrudan Konsey ka-
rarlarını değilse de bu kararları uygulamak üzere çıkarılmış iç hukuk
işlemlerinin yargısal denetimini yaptıkları görülmektedir. Aşağıda, bu
konudaki üç farklı dava incelenmiştir.
127
İrlanda Yüksek Mahkemesi, bir Türk Şirketi olan Bosphorus Hava
Yollarının, İrlanda Ulaştırma Bakanlığına karşı açtığı davada, 820 sa-
yılı Güvenlik Konseyi kararını uygulamak üzere çıkarılmış 990/93
sayılı AT Konsey tüzüğünü yorumlamıştır.
128
Bosphorus Hava Yolları
Turizm ve Ticaret Anonim Şirketinin, eski Yugoslavya Hava Yolların-
dan (JAT) kiralamış olduğu uçağa, 990/93 sayılı tüzüğe dayanılarak,
Dublin’de, İrlanda Otoritelerince el konmuştur.
129
820 sayılı karar, di-
ğer ekonomik yaptırımların yanında, çoğunluk ya da kontrol hissele-
ri, Yugoslavya’da ikamet eden yahut faaliyette bulunan gerçek ya da
tüzel kişilere ait kara, hava ve deniz araçlarına el konulmasını öngör-
mektedir.
130
İrlanda Yüksek Mahkemesine göre söz konusu düzenle-
me, Yugoslavyalı bir kişi ya da bir şirketin sahip olduğu hissenin yüz-
126
Devletlerin bu konudaki çeşitli uygulamaları için bkz. Vera GOWLAND-DEB-
BAS, National Implementation of UN Sanctions: A Comparative Study. Martinus
Nijhoff Publishers, Leiden/Boston, 2004.
127
Ekonomik kararların yargısal denetimine ilişkin ulusal mahkeme kararları seçi-
lenlerle sınırlı değildir. Bu konuda çok sayıda yargı kararı vardır. Bkz. Antonios
Tzanakopoulos, “Domestic Court Reactions to UN Security Council Sanctions”, in
August Reinisch (ed.), Challenging the Acts of International Organizations before
National Courts,2010, s. 54-76.
128
Bhosphorus Hava Yollari Turizm ve Ticaret Anonim Sirketi v The Minister for
Transport Energy and Communications, Ireland and the Attorney General and
Team Aer Lingus, The High Court, 1993 No 352JR. Söz konusu dava metni
için bkz.
http://www.lexisnexis.com/hottopics/lnacademic/?(Erişim Tarihi:
15.10.2013) Güvenlik Konseyi, doksanlı yıllarda, Yugoslavya Federal Cumhuri-
yetinde devam eden çatışmalar ve insan hakkı ihlalleri sebebiyle, bu devlete karşı
çeşitli ekonomik yaptırım kararları kabul etmiştir.
129
Kira sözleşmesine göre dört yıl süre ile uçağın günlük yönetim kontrolü tama-
men Bosphorus Hava Yolları Şirketine bırakılmıştır. Hava yolu şirketi, 1993 yı-
lında Dublin’de bir İrlanda uçak bakım şirketinden uçağın bakımını istemiştir.
Bakım işi sona erdikten sonra İrlanda Otoriteleri, 990/93 sayılı AT Konsey tüzü-
ğüne dayanarak uçağa el koymuşlardır. Bkz. Bosphorus Hava Yolları Turizm ve
Ticaret Anonim Şirketi v Ireland, [GC], no. 45036/98), ECHR, 2005-VI, para. 11-32;
C-84/95, Bosphorus v. Minister for Transport, Energy and Communication and
Others, 1996 ECR I-03953, para. 1-3.
130
S/RES/820 (1993), para. 24.