436 / 533
TBB Dergisi 2014 (111)
Berat Lale AKKUTAY
435
da üstündür ancak
jus cogens
normlar BM hukukun da üstündedir.
115
Mahkeme, Topluluk hukukunca korunan insan haklarına dayanarak
Güvenlik Konseyi kararlarının yargısal denetimini yapmamış ancak
Konseyin de
jus cogens
normlarla bağlı olduğu gerekçesiyle
, jus cogens
çerçevesinde bir yargısal denetim yapmıştır. Mahkeme, Kadı lehine
karar vermemiş olsa da Güvenlik Konseyi kararlarının, bir bölgesel
örgütün mahkemesince denetlenmesi, uluslararası hukuk bakımından
önemli bir gelişmedir.
116
B. Avrupa Toplulukları Adalet Divanı Tarafından Yargısal
Denetim
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşılık Avrupa Toplulukları
Adalet Divanının
(
ATAD) yaklaşımı çok farklı olmuştur. Divan, BM
Güvenlik Konseyinin aldığı kararların, üye devletlerin iç hukukların-
da hangi biçimlerde uygulanacağı konusunda, BM Andlaşmasınca bu
devletlerin serbest bırakıldığını,
117
Topluluğun da, AT Andlaşması’nın
60 ve 301. maddeleri uyarınca yaptırım kararlarını uygulama yetki-
si olduğunu ve bu kararları topluluk düzenlemelerine dönüştürerek
uygulayabileceğini ifade etmiştir.
118
Divan, AT’nin yetkilerini kulla-
nırken uluslararası hukuk ilkelerine uygun hareket etmesi gerektiğini
belirtmiştir.
119
Bununla birlikte Divan, BM Andlaşmasınca öngörülen
yükümlülüklerin, Topluluk hukuk düzeni normlar hiyerarşisinde,
AT’nin ikincil hukuk düzeni üzerinde ancak kurucu andlaşmaların ve
Topluluk hukukunun genel ilkelerinin altında yer aldığını ifade etmiş-
tir.
120
Topluluk hukukunun genel ilkelerinin kapsamı, ulusal anayasal
teamüllerin yanında uluslararası insan hakları sözleşmeleri ve özellik-
le Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nden ilham alarak ve fakat nere-
deyse tamamı ATAD tarafından belirlenen ve sürekli olarak genişle-
yen ve gelişen hukuk ilkeleridir.
121
Divana göre, BM Andlaşması’nın
VII. Bölümü uyarınca kabul edilen Konsey kararlarını uygulamak üze-
115
Peter Hılpold, “UN Sanctions Before the ECJ: The Kadi Case”, in August Reinisch
(ed.), Challenging Acts of International Organizations before National Courts, Ox-
ford University Press, Oxford, New York, 2010, s. 27.
116
De Burca, 2010, s. 22.
117
C-402/05P, para.298.
118
C-402/05P, para. 293, 295
119
C-402/05P, para. 291.
120
De Burca, 2010, s. 24. Bkz. C-402/05P, para. 300-309.
121
De Burca, 2010, s. 24.