458 / 533
1
*
Avukat
KAMU GÖREVLİLERİNİN DİNİ SEMBOL
TAŞIYABİLMESİNİN SINIRLARI; ESKİ BİR
TARTIŞMA VE YENİ HUKUKİ PARADİGMALAR
THE LIMITS OF WEARING RELIGIOUS SYMBOLS BY PUBLIC
SERVANTS; AN OLD DEBATE AND NEW LEGAL PARADIGMS
Ali Rıza GÜDER*
Özet:
Bu makale, uluslararası insan hakları hukuku açısından, kamu
görevlilerinin görevleri sırasında
-mahkeme, ordu, emniyet, okul, hastane
ve benzeri-
alanlarda
başörtüsü (türban), kippa, haç, Sikhlerin taktığı tür-
ban veya kama, bindi, Budistlerin cübbesi
ve benzeri dini sembolleri taşıya-
bilme özgürlüklerinin sınırlarını tartışmaktadır. Bu bağlamda, AİHM karar-
ları da dahil olmak üzere uluslararası hukuk metinleri temel alınarak kamu
görevlilerinin din, inanç ve vicdan hürriyetinin kamu düzeni, sağlığı, gü-
venliği, toplumun moral değerleri ve başkalarının hak ve özgürlüklerinin
korunması amaçlarıyla, toplumsal bir ihtiyacın gerektirdiği durumlarda ve
amaçla orantılı olmak şartıyla sınırlanabileceği vurgulanmaktadır. Bununla
birlikte, dini sembollerin giyinilmesi hususunda ispatlanabilir vakalardan
ziyade
spekülasyon ve varsayıma
dayalı sınırlamalar elbette bireyin din,
inanç ve vicdan hürriyetinin ihlali anlamına gelecektir. Bu makalede, nihai
olarak -aşağıda ayrıntılı bir şekilde tartışılan-
meşru gerekçeler
çerçevesin-
de, kamu görevlilerinin görevleri sırasında dini sembol giyinebilmelerinin
geniş sınırlar dahilinde
sınırlanması gerektiği
benimsenmektedir.
Anahtar kelimeler:
Dini sembol, türban, kamu görevlileri, kamu dü-
zeni, başkalarının hak ve özgürlükleri, AİHM.
Abstract:
In this article, it is argued the permissible limits of wearing
religious symbols -such as headscarf, kippa, crucifix, Sikh turban, kirpan,
bindi, saffran robe- in the areas of the courtroom, army, security offices,
school, hospital etc. by public servants in the exercise of their duties. In
this context, it is emphasized upon international treatise and court judg-
ments a fundamental trait that freedom of religion, belief and conscien-
ce of public servants may be restricted for the protection of the rights
and freedoms of others, public order, public health, public morality and
public safety where circumstances impose pressing social needs and by
means proportionate to the legitimate aim concerned. However, restric-
tion upon wearing religious symbols upon speculation and assumptions
rather than proven facts would beyond doubt violate an individual’s afo-
rementioned rights. In this article, upon careful contemplation and the
basis of legitimate reasons, the author adopts the wiev that the rights of
public servants to wear religious symbols in the exercise of their duties
must be limited within wider fields.
Keywords:
Religous symbol, headscarf, public servants, public or-
der, rights and freedoms of others, ECHR.