460 / 533
TBB Dergisi 2014 (111)
Ali Rıza GÜDER
459
gıçlarından Robert Jackson’un bilge sözleriyle ifade etmek gerekirse
“Azınlığı zor yoluyla yok etmeye çalışanlar çok yakında kendilerini
yok eden azınlık konumunda bulurlar. Düşüncenin zorunlu birliği an-
cak mezarda birlikteliği sağlar.”
8
Bununla birlikte, bireylerin dini sembol taşıyabilmeleri hususun-
da iki boyutun derinlikle irdelenmesi gerekir. Farklı toplumlarda bi-
reylerin kendilerini -toplumsal yaşam da dahil olmak üzere- dini sem-
boller vasıtasıyla tanımlamaları bir zorunluluk olmakla birlikte, bazı
toplumlarda bu özgürlük mutlak sınırlamalara tabi kılınmıştır. Bu iki
pratik bireylerin pozitif ve negatif din ve inanç hürriyetini tasvir eder.
Bu çalışma, uluslararası insan hakları hukuku açısından kamu görev-
lilerinin görevleri sırasında
-mahkemeler, ordu, emniyet, okul ve benzeri-
alanlarda
başörtüsü, kipta, haç, Sikhlerin taktığı türban veya kama, bindi
ve Budistlerin cübbesi
ve benzeri dini sembolleri taşıyabilme özgürlük-
lerinin sınırlarını tartışmaktadır ve nihai olarak -aşağıda ayrıntılı bir
şekilde tartışılan-
meşru gerekçeler
çerçevesinde ve
bu bağlamda
din ve
inanç hürriyetini
sınırlayıcı bir yaklaşımı
benimsemektedir.
Başkalarının Hak ve Özgürlüklerinin Korunması;
Farklı din ve inanca mensup bireylerin var olduğu bir toplumda
onların inancına saygının gereği ve menfaatleri arasında uzlaşma sağ-
lamak amacıyla, din, inanç ve vicdan hürriyetine sınırlama getirmek
demokratik bir toplumda insan haklarını koruma alanı dahilindedir.
9
Her bireyin din ve inancına saygı, bir dine inanmak veya inanmamak
veya bir dinin gereğini yerine getirmek veya getirmemek konularında
bireyin yapacağı tercihe alan bırakmayı ve saygı göstermeyi kapsar.
10
Bu saygı, bireyin din veya inanca ilişkin yaklaşımlarını baskıdan özgür
bir şekilde belirleyebilmesini sağlar ve bireyi bu yaklaşımlarını makul
bir ikna yönteminin (missionary work) ötesinde baskı uygulayarak de-
ğiştirme girişimlerinden korur.
11
8
West Wirginia State Board of Education v. Barnette, 319 U.S 624 (1943)
9
Kokkinakis v. Greece, Judgment of 25 May 1993, p. 33, Dahlab v. Switzerland,
application no. 42393/98, ECHR Decision of 15 February 2001, p. 11
10
Buscarini and others v. San Marino, Judgment of 18 February 1999,
ECHR 7, p.
34
11
ODIHR/Venice Commission Guidelines for Review of Legislation Pertaining to
Religion or Belief (hereinafter the “Guidelines”) CDL-AD(2004)028, p. 7