469 / 533
Kamu Görevlilerinin Dini Sembol Taşıyabilmesinin Sınırları; Eski Bir Tartışma ve ...
468
tartışma için yönlendirici bir temel oluşturacaktır;
Hava Kuvvetleri
Yönetmeliği 35-10, 1-6.h(2)(f) (1980)
maddesine göre kurum içerisinde
silahlı inzibat dışında personelin görevini ifa ederken herhangi bir
başlık giyinmesi sınırlanmıştır. Hava Kuvvetlerinde görevli Musevi
subay Simcha Goldman komutanlarının takdiriyle (discretion) görev-
li olduğu sağlık merkezinde
kippa
giyinebilmiştir. Tartışma, savunma
tanığı olarak askeri mahkemede (court martial) ifade verirken üstüne
şapkasını giyinmeden kippa giyinmekte ısrar etmesiyle başlamıştır.
Üstleri tarafından
mesaisinin hemen hemen tümünü geçirdiği hastane ala-
nının
dışında
kippa giyinmemesi uyarısını reddetmiş ve sonunda ken-
disine Hava Kuvvetleri Yönetmeliği çerçevesinde hastane içinde de
kippa giyinmemesi gerektiği tebliğ edilmiştir.
45
Mahkeme, ordunun sivil toplumdan ayrı özel bir topluluk oldu-
ğunu; Birinci Değişikliğin (First Amendment) sivil toplumda mümkün
kıldığı ölçüde tartışmaya izin vermesi veya protestoyu tolere etmesi-
nin beklenemeyeceğini ifade etmiştir. Ordunun, misyonunu yerine
getirebilmek için
içgüdüsel itaat, birlik, bağlılık, sorumluluk ve moral duy-
gularını
teşvik etmesi gerektiğine ve
emre itaatin
tartışmaya yer verme-
yecek şekilde adeta bir refleks olması gerektiğine vurgu yapar.
46
Hava
Kuvvetleri Yönetmeliği 35-10 maddesi
47
kamu görevlisinin imajının
hiçbir
şüpheye yer bırakmayacak şekilde ortak bir standarda, askeri düzen ve disip-
line bağlı olduğu
konusunda topluma (veya kamuya ki bu kavramlar
şüphesiz üstlerini ve yüksek amirlerini de kapsar) mutlak bir güven
duygusu aşılaması gerektiğini ifade eder.
48
45
U.S. Department of Defense Directive 1300. 17 (18 June 1985); Bu direktife göre,
askeri üst konumunda olan kumandanın takdiri ve izniyle (discretion), subaylar
belirli alanlarda görünür dini başlık veya benzeri kıyafet giyinebilirler. Üstleri ta-
rafından Yüzbaşı Goldman’a hastane içinde kippa giyinebilmesi konusunda tanı-
nan istisna bu hükme dayanmaktdır.
46
Parker v. Levy 417 U.S. 733, 743 (1974), Chappell v. Wallace 462 U.S. 296, 300
(1983), Greer v. Spock 424 U.S. 828, 843-844 (1976) (Powell, J., çoğunluk görüşü),
Engel and others v. Netherlands, judgment of 8 June 1976, p. 57 ; askeri disiplinin
doğası gereği, sivillerin hak ve özgürlükleri üzerinde mümkün olamayacak bazı
sınırlamalar askerlere uygulanabilir.
47
1-12a(1) (1978)
48
supra n. 41, Article 9 and Article 5.1 ; “Kamu görevlisi ulusal, yerel veya bölgesel
devlet kurumlarına sadakatle hizmet etmekle yükümlüdür.”