TBB Dergisi 112. Sayı

Mahkumların Oy Hakkı AİHM’nin Söyler v. Turkiye Kararı ile Yüksek Seçim Kurulu...

110

Bir suçtan mahkum olanların medeni ve siyasal haklarının kısıt-

lanacağına ilişkin diğer bir hüküm olarak, Medeni Kanun m.407’de

yer alan “bir yıl veya daha uzun süreli özgürlüğü bağlayıcı bir cezaya

mahkum olan her ergin kısıtlanır” ifadesi ile mahkumların medeni

haklarını bizzat değil ancak kendilerine atanacak vasi aracılığı ile kul-

lanacaklarına dair düzenlemeyi anmak gerekir. Nitekim maddenin

ikinci fıkrasında, “cezayı yerine getirmekle görevli makam, böyle bir

hükümlünün cezasını çekmeye başladığını, kendisine vasi atanmak

üzere hemen yetkili vesayet makamına bildirmekle yükümlüdür.”

İbaresine yer verilmiştir.

Türk Ceza Kanunu m.53 altında, kişinin kasten işlemiş olduğu

bir suçtan dolayı hapis cezasına mahkum edilmesinin kanuni sonu-

cu olarak, hakkında madde metninde yer alan güvenlik tedbirlerine

hükmedileceği kabul edilmiştir. Belli hakları kullanmaktan yoksun

bırakılma şeklindeki bu güvenlik tedbirlerinin bir kısmı, seçme ve

seçilmenin de aralarında bulunduğu siyasi hakların kısıtlanmasına

ilişkindir. TCK m.53/1-a ve b bendinde yer alan düzenlemeye göre, sü-

rekli, süreli veya geçici bir kamu görevinin üstlenilmesinden, Türkiye

Büyük Millet Meclisi üyeliğinden veya devlet, il, belediye, köy veya

bunların denetim ve gözetimi altında bulunan kurum ve kuruluşlarca

verilen, atamaya veya seçime tabi bütün memuriyet ve hizmetlerde

istihdam edilmekten, seçme ve seçilme ehliyetinden ve diğer siyasi

hakları kullanmaktan, yoksun bırakılır.

TCK m.53/2 ‘de, işlenen suç dolayısıyla mahkum olunan hapis ce-

zasının infazı tamamlanıncaya kadar bu hakların kullanılamayacağı

düzenlenmiştir.

Aynı doğrultuda Seçimlerin Temel Hükümleri ve

Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun m.8’de seçmen olamayacaklar ka-

Madde 7 – Aşağıda yazılı olanlar oy kullanamazlar:

1. Silah altında bulunan erler, onbaşılar ve kıta çavuşları (Her ne sebeple olursa

olsun, izinli bulunanlar da bu hükme tabidir),

2. Askeri öğrenciler.

3. (Ek: 10/6/1983 - 2839/44 md. Değişik: 27/10/1995-4125/2 md.) Ceza infaz

kurumlarında hükümlü olarak bulunanlar

Kaydi/298.htm (21.1.2013)

Fatma Karakaş Doğan, 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkın-

da Kanunun Düzenlemesi Işığında Ceza İnfaz Hukuku, XII Levha Yay., İstanbul,

Ağustos 2013, 55,

(12.1.2014)

(12.1.2014)