TBB Dergisi 112. Sayı

TBB Dergisi 2014 (112)

Mahmut ŞEN

157

Zira, idari işlemin vereceği zarar, her zaman para ile ölçülebilen, dava

sonuçlandığında tazminat vermekle giderilebilen nitelikte bir zarar de-

ğildir

. Yargısal süreçlerin uzun sürmesi nedeniyle işlemin tesis ve hat-

ta icra tarihinden çok sonra işlemin iptaline hükmedilmesi, özellikle

süreli işlerde verilecek kararı anlamsızlaştırmaktadır.

Bu çalışmada, geçici bir hukuki koruma tedbiri olan yürütmenin

durdurulması ve benzer tedbirlere ilişkin karşılaştırmalı hukukta ya-

pılan tartışmalara yer verilmekte; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi

ve Avrupa Adalet Divanı içtihatlarında hak arama hürriyeti ve yargı-

ya erişim hakkı ile etkili hukuki koruma ilkeleri açısından geçici koru-

ma tedbirlerinin önemine yapılan vurgu ele alınmaktadır.

Bu kapsamda, müessesenin Türk İdari Yargı Sistemi’ne girdiği ta-

rihten itibaren geçirdiği evreler ile Anayasa ve İdari Yargılama Usulü

Kanunu’nun 27. maddesinde mevcut olan şekliyle yürütmenin durdu-

rulması kurumunun, evrensel ilke ve standartlara uygun olup olma-

dığı tartışılmaktadır.

1. BÖLÜM

Evrensel Hukukta Geçici Koruma Tedbirleri

1.1.İdari Yargı Denetiminin Niteliği ve Fonksiyonu

Yürütme organı ve idarenin yargısal denetimini yapan idari yar-

gının temel fonksiyonu, idarenin hukuka uygun davranmasını, kendi-

sine anayasa ve yasalarla çizilen sınırlar içerisinde kalmasını sağlan-

mak, kamu gücünü hukuk kuralları ile sınırlandırmaktır

. Üstlendiği

kamu hizmetlerini yerine getirirken yürütme organının ve idarenin,

kendisine çizilen anayasal ve yasal sınırlar içerisinde kalıp kalmadığı-

nı belirleyecek olan yargısal denetim, kişi hak ve hürriyetlerinin ga-

rantisidir

. Yürütme organı ve idarenin denetiminde yargısal denetim

tek yol olmamakla birlikte, evrensel hukukta idari faaliyetlerin, taraf-

sız ve bağımsız bir mahkemece yapılacak etkili bir yargısal denetime

Şeref Gözübüyük, Yönetim Hukuku, Ankara, 2007, s.471

Martin Shapiro, “Administrative Law Unbounded: Reflections on Government

and Governance,” Indiana Journal of Global Legal Studies: Vol. 8: Iss. 2, Article 6,

s.369

Mahmut Şen, İdarenin Yargısal Denetiminin Sınırlarına İlişkin Modeller, Gazi

Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi,2013, s.1624