TBB Dergisi 112. Sayı

İdare Hukukunda Yürütmenin Durdurulması Kurumunun Evrensel Normlara Uyumu

162

ve hürriyetlerinin etkili bir korumaya tabi tutulması açısından sahip

olduğu yetkilerin yetersiz kaldığı yönündeki tespit, usul yasasında ge-

çici tedbir kararlarının verilmesini kolaylaştıran ve bu konuda hakime

daha geniş takdir yetkisi tanıyan değişikliklerin yapılmasına yol aç-

mıştır.

Özellikle temel haklar açısından ihlal iddiasının ciddi olduğu yada

işin niteliği gereği hızlı karar verilmesi gereken hallerde hakim, 48 saat

içinde yürütmenin durdurulmasına hükmedebilmektedir. Burada ha-

kime, uyuşmazlığın her aşamasında gerekli tedbir kararını alabilme

yetkisi tanındığından, hakim gerekli olmayan hallerde talebin reddi-

ne de karar verebilmektedir.Bunun yanında, hakime tanınan idareye

yargısal emir verme (injunction) yetkisi de, idari yargının etkinliğini

artırmıştır. Reform Yasası ile idari yargıda temel hakların daha etkili

bir şekilde korunması amaçlanmış ve bu amaca ulaşmak için işin ni-

teliği gereği ivedi bir şekilde görülmesi gereken işlerde, mahkemeye

işlemi askıya alma ve hakka yapılan müdahale için koruyucu nitelikte

karar verme yetkisi tanınmıştır. Bu değişikliğe götüren süreçte, idari

yargı mercilerinin yürütmenin durdurulması kararlarının verilmesi-

ne ilişkin çekimser tavırları, değişikliğin sebeplerinden birisi olarak

gösterilmektedir

Yasa ile olumsuz işlemlere karşı açılacak davalarda yürütmenin

durdurulması kararı verilememesine ilişkin genel kuralda değiştiril-

miş; özellikle ruhsat ve izin taleplerinin reddi gibi işlemlerin ciddi

menfaat ihlallerine yol açtığı dikkate alınarak, bu tür işlemlerin sonuç-

larının askıya alınması imkanı getirilmiştir. Mahkemeye tanınan di-

ğer bir yetki ise, işlemin sonuçlarından bir veya birkaçını askıya alma

yetkisidir. Bu kapsamda, kamu görevlisinin açığa alınmasına ilişkin

bir işlemin iptali istemiyle açılan bir davada, mahkemece işlemin sade-

ce mali sonuçları askıya alınabilmektedir. Parasal ve mali haklara iliş-

kin bir konuda işlem sonucunun bir kısmının askıya alınması, Fran-

sız Danıştayı’nın parasal uyuşmazlıklarda zararın her zaman telafisi

mümkün olduğundan, bu tür davalarda yürütmenin durdurulmasına

gerek olmadığı yönündeki görüşü dikkate alındığında, askıya alma

Erdoğan Bülbül, Fransız İdari Yargılama Hukukunda İvedi Yargılama Usulleri

Reformu (Danıştay ve İdari Yargı Günü, Sempozyum,10-11 Mayıs 2002, Danıştay

Yayını, 2003), s.3