TBB Dergisi 112. Sayı

TBB Dergisi 2014 (112)

Mahmut ŞEN

163

müessesesinde mahkemenin takdir yetkisinin yürütmenin durdurul-

masına göre daha geniş olduğu görülmektedir

Fransız uygulamasında işlemin iptalini haklı gösterecek ciddi bir

gerekçenin bulunması halinde işin aciliyeti de dikkate alınarak yü-

rütmenin durdurulmasına karar verilebileceğine ilişkin hüküm, mah-

kemece esasa ilişkin derinlemesine bir inceleme yapılmasını gerektir-

mekte ve bu durum davanın sonunda iptal kararı vereceğinden emin

olmadan hakimin yürütmenin durdurulmasına karar vermemesi so-

nucunu doğurmakta idi. Askıya alma müessesesi ise, böyle bir kriter

koymadığı için acil ve süreli işlerde mahkemece işlemin sonuçlarının

tamamı veya bir kısmının askıya alınması mümkün hale gelmiştir.Bu-

rada aranan kriter, telafisi güç veya imkansız zarar değil, nitelik itiba-

riyle uyuşmazlık konusu işin ivedi ve acil işlerden olmasıdır. Bu tür

ivedi işlere bakan mahkeme veya hakim tarafından bir hakka yapılan

müdahalenin giderilmesi için idareye emir verilmesi ve ihlalin ne yol-

la giderileceğinin de gösterilmesi mümkündür. Başka bir deyişle, işin

ivedi ve acil olmasına binaen hakim, kendi yetkilerinin kullanımı çer-

çevesinde bir kamu hukuku tüzel kişisi veya kamu hizmetinin yerine

getirilmesinden sorumlu bir özel hukuk organı tarafından ağır veya

açıkça yasaya aykırı bir şekilde müdahale edilen bir temel özgürlüğün

korunması için, gerekli olan tüm tedbirlerin alınmasını emredebilir

Avrupa Birliği Yargı Düzeni içerisinde yer alan mahkemelerce yü-

rütmenin durdurulması istemleri karara bağlanırken, işlemin hukuka

aykırılığı konusunda ciddi şüphelerin varlığı, işin aciliyeti ve uygulan-

ması halinde telafisi güç zarara neden olma ihtimali ile Avrupa Birliği

hukuk düzeni açısından etkileri gibi hususlar dikkate alınmaktadır. Av-

rupa Birliğine üye ülkelerin iç hukuk sistemlerinde belirtilen bu şartlar-

dan farklı, daha ağır şart ve kriterler aranması halinde Avrupa Adalet

Divanı, yeknesak bir uygulama olmaması riskinin temel haklar açısın-

dan sıkıntı doğurabileceğini düşünmektedir. Bu nedenle, Kurucu An-

laşma hükümlerine göre, yürütmenin durdurulması için aranan şartla-

rın ve bu müessese ile kişilere sağlanan garantilerin aynı şekilde ulusal

hukuk sistemlerinde de uygulanması gerektiği kabul edilmektedir.

Erdoğan Bülbül , Fransız İdari Yargılama Hukukunda İvedi Yargılama Usulleri

Reformu , s.4.

Aydın Gülan, Fransa’da İdari Yargının Etkinliğini Sağlama Arayışları, s. 23–39