TBB Dergisi 112. Sayı

TBB Dergisi 2014 (112)

Mahmut ŞEN

161

hale getirilmiş ve bu kararın şartları belirlenmiştir. Anılan hükümlere

göre, Birlik mahkemeleri önünde dava açılması, idari işlemin yürüt-

mesini durdurmamakta, mahkemece gerekli görülürse yürütmenin

durdurulmasına karar verilebilmektedir. Avrupa Adalet Divanı’na

göre, yürütmenin durdurulmasında temel amaç, mahkemece verile-

cek nihai hükmün tam olarak uygulanmasını sağlamaktır

Avrupa Birliği hukuk düzeninde yürütmenin durdurulması mü-

essesesinin Fransız İdari Yargı Sisteminden esinlendiği söylenebilir.

Fransa’da idari yargı mercilerine dava açılması, genel kural olarak

işlemin yürütmesini otomatik olarak durdurmamaktadır. İdari bir

karar, iptal davasına konu olduğu zaman, böyle bir talep ile kendisi-

ne başvurulan yürütmenin durdurulmasından sorumlu olan hakim,

işin aciliyetinin haklı göstermesi ve mahkemece yapılacak inceleme

esnasında kararın yasallığı ile ilgili ciddi bir şüphenin ortaya çıkması

halinde, bu kararın icrasının veya etkilerinin durdurulmasına karar

verebilir. Yürütmesinin durdurulması kararı verilen davalar, öncelikle

karara bağlanır.

Fransız idari yargı sisteminde uygulanmakta olan tek geçici hu-

kuki koruma tedbiri yürütmenin durdurulması değildir.Davaların

makul sürede sonuçlandırılamaması nedeniyle ortaya çıkan sakınca-

ları gidermek üzere zaman içinde başkaca tedbir kararları gündeme

gelmiştir. Dava türleri ve uyuşmazlığın niteliğine göre, idari yargıla-

ma usul yasası dışında başka kanunlarda da hakime idari işlemin yü-

rütmesini durdurma, uygulanmasını erteleme veya sonuçlarını askıya

alma yönünde yetkiler verilmiştir. 2000 tarihli İdari Yargılama Usul

Kanunu ile idari yargı hakimine adli yargıda uygulanan ihtiyati ted-

bir kararları benzeri karar alabilme yetkisi tanınmıştır. Buna gerekçe

olarak, acil hukuki koruma gerektiren durumlarda yürütmenin dur-

durulması kararının kanunda öngörülen şartlar yüzünden her zaman

verilememesi nedeniyle, idari yargı sisteminin bazı dava türlerinde

yetersiz kalması ve kişilerin adli yargı mahkemelerinde hak arama

eğilimine girmeleri gösterilmektedir

. İdari yargı hakiminin, kişi hak

Alexander Türk, Judicial Review in EU Law, Edward Elgar Pub. Ltd., 2009, s.298

Aydın Gülan, Fransa’da İdari Yargının Etkinliğini Sağlama Arayışları, İdari

Yargının Yeniden Yapılandırılması ve Karşılaştırmalı İdari Yargılama Usulü

başlıklı sempozyumda sunulan bildiri,Danıştay Yayın Bürosu Yayınları, No: 63,

Ankara, 2003, s. 23–39