377 / 413
Türkiye Cezaevlerinde Bulunan Hasta Mahpusların Durumunun Uluslararası ...
376
de bulunmalarını zorunlu kılmaktadır. Diğer kimlik ise ciddi sağlık
sorunlarının tedavisi için gerekli tıbbi bakım ve tedavi koşullarının
sağlanmasını zorunlu kılan “
hasta
” kimliğidir. Yaşam hakkının izdü-
şümü niteliğinde olan sağlık hakkının olgunlaştırdığı hasta kimliği-
nin yansıması ise, bireyi yaşatmak için gerekli tıbbi koşulların yaratıl-
masıdır. Otoriter rejimlerde mahpusluk kimliğinin belirlediği zorunlu
yaşam alanı ile hasta kimliğinin gerekli kıldığı uygun tıbbi koşulların
olgunlaştırılması ise çoğu kez çatışmaktadır. Bahsi geçen bu kimliksel
çatışmanın Türkiye cezaevlerindeki yansımaları ise mahpusluk kim-
liğini ön planda tutan politik bir yaklaşımdan beslenmektedir. Hasta
mahpuslara ilişkin sayısal veriler irdelendiğinde bu tutum daha net
bir biçimde açığa çıkmaktadır.
Türkiye cezaevlerinde bulunan hasta mahpusların sayısına ilişkin
çeşitli veriler bulunmaktadır. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde 10 Ma-
yıs 2013 tarihli bir soru önergesini yanıtlayan dönemin Adalet Bakanı
Sadullah Ergin’in sunduğu resmi verilere göre, 19 Haziran 2013 tarihi
itibariyle, cezaevlerinde, 189’u hükümlü 55’i tutuklu olmak üzere sü-
rekli hastalığı olan 244 kişi bulunmaktadır.
5
Hasta mahpuslara ilişkin
hassasiyet taşıyan İnsan Hakları Derneği’nin elindeki verilere göre ise
163 kişinin durumu kritik(ölümcül) düzeyde olmak üzere toplamda
544 mahpusun ciddi rahatsızlıkları bulunmaktadır.
6
Hasta mahpuslar
sorunu Türkiye şartlarında dinamik bir boyut kazandığından dolayı
ilgili sayısal veriler de sürerlik kazanan bir değişim seyri izlemektedir.
1.2.Hasta Mahpusların Türkiye’deki Hukuksal Durumu ve
Eleştirisi
Ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazı hakkında kanunun (5275 s.k.)
ilkelerinin sıralandığı 6. maddesinin f fıkrasında; “Ceza infaz kurum-
5
TBMM üyesi Veli Ağbaba’nın soru önergesi metni ve cevabına ulaşmak için bkz.
http://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/yazili_sozlu_soru_sd.onerge_bilgileri?kanunlar_sira_no=130186 (22.12.2013)
6
İnsan Hakları Derneği’nin 19 Aralık 2013 tarihli “Hala Cezaevlerinde İhlaller
Sürmekte” başlıklı özel raporuna ulaşmak için bkz.
http://www.ihd.org.tr/index.php/raporlar-mainmenu-86/el-raporlar-mainmenu-90/2748-hala-cezaevlerinde-
ihlaller-surmekte.html (22.12.2013); ayrıca hasta mahpusların listesi ve sağlık du-
rumlarına ilişkin İHD verilerine ulaşmak için bkz
.http://www.ihd.org.tr/index.php/baslamalarinmenu-77/genel-merkez/2726-agir-hasta-mahpuslar-serbest-
birakilsin.html (22.12.2013)