TBB Dergisi 112. Sayı

Yabancı Irk ve Millet İsimlerinin Soyadı Olarak Kullanılması Yasağı ve Bir Anayasa...

Bazı yargıçlar yabancı ırk ve millet isimlerinin soyadı olarak

kullanılmasını engelleyen düzenlemenin amacını,

ratio legis

’ini sor-

gulayarak eşitlik ilkesini “bütünleştirici ve birleştirici”likle bağdaş-

tırmaktadır

. Bu bakış açısı sonraki değerlendirmelere de yansımış

olup yabancı ırk ve millet isimlerinin soyadında kullanılmasına izin

verilmesi ve böylece “egemen unsurlardan farklı çeşitli etnik ve/veya

dini gruplara mensup vatandaşların ayrımcılığa uğramamaları”, “ana-

yasal birliktelik” açısından olumlu bir araç olarak görülmektedir

. Bu

doğrultuda “Bir ülkede yaşayanların çoğunluğundan farklı etnik ve/

veya dini kimlikler taşıyan toplulukların bu farklılıklarını tekçi, ho-

mojenleştirici bir anlayışla yok saymak, insan haklarının ihlal edil-

mesi sonucunu doğur”acaktır

. Eşitlik hakkından yararlanmanın iş-

levi şöyle ifade edilmektedir: “İnsan haklarına dayalı demokratik ve

özgür bir toplumda milli dayanışma ruhu ve milli birlik, farklılıkları

bastırarak değil, onları tanıyarak, onların zenginliklerden faydalanı-

larak gerçekleştirilebilir.”

Bu yaklaşım, insanın doğuştan getirdiği

bazı temel hakları olduğunu savunan tabii hukuk kuramından ziyade

Anglo-Saxon faydacılığıyla bağdaşır görünmektedir. Yargıçlar, yukarı-

da belirtildiği üzere, soyadı seçme hakkını başlı başına bir insan hak-

kı olarak değerlendirerek “farklı bir etnisiteye mensubiyetten dolayı

bireyin bu temel kişilik hakkından mahrum bırakılması demokratik

bir siyasi, hukuki ve toplumsal düzende düşünüleme”yeceğini savun-

maktadır. Böylece uyuşmazlığı etnisite temeline oturtarak ayrımcılık

yapıldığını ve eşitlik ilkesinin ihlal edildiğini ileri sürmüşlerdir.

Bir yargıç, isabetli bir şekilde anayasanın başlangıç bölümünde

kendine yer bulan bir ibareyi eşitlik ilkesiyle beraber değerlendirmiş-

tir

: Türk milletinin “dünya milletleri ailesinin eşit haklara sahip şe-

refli bir üyesi” olması…Gerçekten, tutarlı olunduğu takdirde, evrensel

düzeyde kabul edilecek böylesi bir eşitlik milli boyutta ortaya çıkabile-

cek eşitlikle ilgili pek çok ihtilafı kendiliğinden bertaraf edebilecektir.

AMKD, “Haşim Kılıç ve Engin Yıldırım’ın Karşı Oy Yazısı”, op.cit., s.900

Benzeri bir yaklaşım diğer bir karşı oy yazısında da görülmektedir: bkz: “Fulya

Kantarcıoğlu, Fettah Oto, Celal Mümtaz Akıncı ve Erdal Tercan’ın Karşı Oy Yazı-

sı”, Ibid., s.906

Ibid.

“Osman Alifeyyaz Paksüt’ün Karşı Oy Yazısı” Ibid., s.903