TBB Dergisi 112. Sayı

TBB Dergisi 2014 (112)

Faruk TURİNAY

Son olarak, Anayasa Mahkemesi yabancı ırk ve millet isimleri kul-

lanma yasağının herkese uygulandığından hareketle eşitlik ilkesinin

ihlalinin söz konusu olmadığına kanaat getirmiştir. Bu tutum ancak

kuşkusuz haklarda değil yasaklarda eşitlik

anlayışıyla tevil edilebilir gö-

rünmektedir.

2. KARŞIOYLAR

Soyadı Kanunu’ndaki “yabancı ırk ve millet isimleri” ibaresinin

anayasaya aykırı olduğu ve iptali yönünde oy kullanan fakat çoğunlu-

ğu sağlayamayanmahkeme üyeleri AnayasaMahkemesi İçtüzüğü’nün

m.12/son hükmü gereği dört ayrı karşıoy yazısı kaleme almışlardır. Bu

metinlerde çoğunluk görüşüne muhalif olarak ileri sürülen gerekçeler

çeşitlilik arz etmekte; diğer yandan ise kendi içlerinde ortak noktalar

taşımaktadır. Genel itibariyle dayanılan gerekçeler ilgili düzenleme-

nin günümüz hukuk anlayışı bakımından kabul edilemezliği, eşitlik

ilkesine dolayısıyla ayrımcılık yasağına aykırı olduğu, soyadının temel

bir kişilik hakkı oluşu, demokrasiye aykırılığı, uluslararası sözleşme-

lere muhalefet, sınırlama sebebi olarak kamu düzeni’nin geniş yoru-

ma tabi tutulamayacağı ve halihazırda bu değeri koruyucu kuralların

mevcudiyeti ve son olarak anayasanın yarattığı millet anlayışının dı-

şında kaldığı hususlarında yoğunlaşmaktadır. Aynı gerekçelere farklı

karşıoy yazılarında rastlanması ve iptali istenen hükmün mahiyeti-

nin daha belirgin şekilde açıklığa kavuşturulması amacıyla azınlıkta

kalan üyelerin karşıoyları içerikleri esas alınarak değerlendirilecektir.

Gerekçeler, hukuki sorunun ve çözüm yolunun takip edilebilmesi dü-

şüncesiyle özelden genele bir sıra ile ele alınacaktır.

a. Soyadının Niteliği

Bazı yargıçlar soyadını kişiyi diğer kişilerden ayırmaya yarayan

hukuki bir araç, kimliğin ayrılmaz bir parçası ve toplum hayatına ka-

tılma şekli olarak tanımlamaktadır

. Yargıçlar, bu tanımdan hareket-

le soyadının, “kişinin onurla taşıması için” bireye verilmiş kişiye sıkı

sıkıya bağlı, vazgeçilmez, devredilmez bir kişilik hakkı ve bir mutlak

AMKD, op.cit., “Haşim Kılıç ve Engin Yıldırım’ın Karşı Oy Yazısı”, s.901