TBB Dergisi 112. Sayı

TBB Dergisi 2014 (112)

Faruk TURİNAY

Milletlerden biri diğerleriyle eşit sayıldığı durumda

yabancı

milletlerin

var olduğuna dair anlayış doğal bir surette ortadan kalkacaktır. Bu sa-

yede yalnız soyadı seçme ve değiştirme hakkı bakımından değil -ara-

larında yürürlükteki anayasa tarafından yabancılara tanınmayanların

da olduğu- pek çok temel hak ve özgürlüğün geçerlilik alanı genişle-

yecektir. Başka bazı mahkeme üyeleri ise anayasanın temel felsefesini

yansıttığını iddia ettikleri başlangıç bölümündeki “her Türk vatanda-

şının bu Anayasadaki temel hak ve hürriyetlerden eşitlik … gerekle-

rince yararlan”masına atıfta bulunmuşlardır

. Böylece

yabancı ırk ve

millet isimleri

ibaresinin iptal dayanakları arasına hukuken anayasaya

dâhil olan başlangıç metninin de girdiği söylenebilecektir.

Eşitlik ilkesinin yanı sıra yukarıda değinilen birleştiricilik mesele-

si ayrımcılık yasağını daraltmayı gerektirmiştir. Bu bağlamda yeniden

bu ifadeleri hatırlatmakta fayda olabilir: “Yabancı ırk veya millet is-

miyle soyadı alan bir kişinin, sadece bu nedenle bir millete ait olmanın

birleştirici özelliklerini taşıyamayacağı varsayımıyla ayırımcılığa bağlı

tutulmasının, Anayasa ile bağdaştığı kabul edilemez.”

. Yargıçların

aksine, uyuşmazlığı kanun koyucunun amacını dikkate almadan eşit-

lik ilkesi ve ayrımcılığa başvurmama kıstasları çerçevesinde değerlen-

dirmek hukuken daha isabetli görünmektedir.

d. Bireyin Kamu Yararı ve Kamu Düzenine Karşı Korunması

Anayasa Mahkemesinin incelemeye konu kararında soyadı seçi-

mine yönelik müdahale kamu yararı ve kamu düzeni menfaatleriyle

meşrulaştırılmıştır

. Tarifi zor olan bu kavramların hakların kısıtlan-

masında kullanılabilmesi için sınır çizgilerinin net bir şekilde belir-

lenmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Diğer yandan haklar açısından te-

mel yorum kurallarına bakmak gerekir. “

Potestas stricte interpretatur

”

(yetkiler dar yorumlanır), “

Quotiens dubia interpretatio libertatis est, se-

“Fulya Kantarcıoğlu, Fettah Oto, Celal Mümtaz Akıncı ve Erdal Tercan’ın Karşı

Oy Yazısı”, Ibid., s.906

Ibid.

“Esasın İncelenmesi”, Ibid., s.897-898

Gabriel Adeleye,/ Kofi Acquah-Dadzie /Thomas J. Sienkewicz / James T.

McDonough, World Dictionary of Foreign Expressions: A Resource for Readers

and Writers, Illinois, Bolchazy-Carducci Publishers, 1999, s.309