162 / 341
1
*
Yrd. Doç. Dr. Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Kamu Yöne-
timi Bölümü Öğretim Üyesi/ Edirne Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri İzleme
Kurulu Eski Üyesi.
CEZA İNFAZ KURUMLARI
VE TUTUKEVLERİ İZLEME KURULLARI
MONITORING BOARDS FOR PENAL EXECUTION INSTITUTIONS
AND DETENTION CENTERS
Hakan Sabri ÇELİKYAY
*
Özet:
Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinin sivil denetime açıl-
ması uluslararası hukuk belgelerinde devlet açısından bir yükümlülük
olarak düzenlenmiştir. Bu kapsamda, Türkiye’de 2001 yılında yürür-
lüğe giren kanuni düzenleme ile oluşturulan Ceza İnfaz Kurumları ve
Tutukevleri İzleme Kurulları, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinin si-
vil ve bağımsız denetime tabi tutulması açısından önem taşımaktadır.
Ancak, yasal düzenlemenin uluslararası standartlar, özellikle ulusal
insan hakları kurumlarının statüsünü düzenleyen Paris İlkeleri açısın-
dan sorunları bulunmaktadır. Diğer taraftan, yasal düzenlemede ya-
pılan değişiklikler sonrasında, Adalet Bakanlığı tarafından her yıl ku-
rulların raporlarının özetinin açıklanması, raporların alenileştirilmesi
açısından kısmen de olsa olumlu bir gelişme yaratmış ve Türkiye’deki
ceza infaz kurumlarının sorunlarının dışarıdan bir bakış ile ortaya ko-
nulmasına katlı sağlamıştır. Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri İzle-
me Kurullarının raporları dikkate alındığında, ceza infaz kurumlarının
temel sorunlarının yaşam şartları, kurumların fiziksel yapısı ve perso-
nel durumu başlıkları altında toplandığı görülmektedir.
Anahtar Kelimeler:
Ceza infaz kurumlarının denetimi, sivil de-
netim, ceza infaz kurumları ve tutukevleri izleme kurulları.
Abstract:
Opening the penal execution institutions and deten-
tion centers to civilian oversight is arranged in international legal
documents as a state liability. In this context, in Turkey, Monitoring
Boards for Penal Execution Institutions and Detention Houses, that
is created with legal regulations enacted in 2001, are important for
civil and independent control of penal execution instutions and de-
tention centers. However, the legal regulation have some problems
in terms of international standarts, in particular the Paris Principles
that regulates the status of national human rights institutions. On
the other hand, after the changes made on legal regulation, begin-
ning of the disclosure of the summary of board reports by the Mi-
nistry of Justice on every year has created, even partly, a positive
development towards the openness of the reports and has cont-
ributed to exposing the problems of penal execution instutions in