TBB Dergisi 113. Sayı

TBB Dergisi 2014 (113)

Hakan Sabri ÇELİKYAY

163

çirmektedirler. Tüm faaliyetlerini kurumun misyon ve vizyonu çerçe-

vesinde aynı binada ve diğer bir çok kişi ile birlikte sıkı bir yapı içinde

gerçekleştirmektedirler. Ayrıca, ceza infaz kurumlarında bulunanlar

ile personel arasında temel bir ayrılık vardır ve kurumun amacı, te-

mel olarak, orada ikamet edenlerin davranışlarına etki etmek, onları

topluma kazandırmaktır. Buna göre, tutuklu ve hükümlüler özgür-

lüklerini büyük ölçüde kaybederler; dış dünya ile iletişimleri kısıtlıdır;

günlük yaşamlarının devamı için pek çok konuda personele tabidirler

ve bu nedenle personelin hükümlü/tutukluklar üzerinde büyük bir

otoritesi bulunmaktadır

. Bu nedenlerle, ceza infaz kurumları ve tutu-

kevlerinde yaşayanların insan haklarının korunması için daha hassas

bir denetime ihtiyaç bulunduğu genel kabul görmektedir.

Bu kabulün yansımasıyla, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinin

denetlenmesine ilişkin farklı mekanizmalar meydana getirilmiş olup,

bunlara aşağıda kısaca değinilmektedir.

A. Ulusal Denetim

1. İdari Denetim

Bilindiği üzere ceza infaz kurumları idari açıdan Adalet

Bakanlığı’na bağlı kuruluşlardır. Bu bağlamda, ceza infaz kurumları,

Adalet Bakanlığı başmüfettişleri ve müfettişleri ile Adalet Bakanlığı’na

bağlı bir genel müdürlük olan Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü

ve bu müdürlüğün kontrolörleri tarafından denetlenmektedir. Ayrıca,

ceza infaz kurumu müdürünün de denetim yetkisi bulunmaktadır.

Diğer taraftan, ceza infaz kurumlarındaki eğitim hizmetlerinin Milli

Eğitim Bakanlığı müfettişleri tarafından değerlendirilmesi söz konu-

su olmaktadır. Keza,

İl İdaresi Kanunu

’nun

10. maddesine göre vali ve

kaymakamların ceza infaz kurumları ve tutukevlerinin muhafazası

ile hükümlü ve tutukluların sağlık koşullarını denetleme yetkisi bu-

lunmaktadır.

Kees Poll, “Independent Monitoring Boards: What’s the Use? – The Dutch Model

(Bağımsız İzleme Kurulları:

İşlevleri - Hollanda Modeli)”, Türkiye’de Model Cezaevi Uygulamalarının

Yaygınlaştırılması ve Ceza Evi

Reformunun Desteklenmesi, Avrupa Birliği-Avrupa Konseyi Ortak Programı,

İstanbul, 8-9 Mart 2012.

5442 sayı ve 10.06.1949 tarihli kanun. RG. 18.06.1949, Sayı 7236.