263 / 341
Askerî Ceza Hukukunda Ast’a Müessir Fiil Suçu (Asck M.117)
262
ve zaruret yoktur. Zira itaat etmeyen er hakkında kanuni muameleye tevessül
edilerek başka bir erin bu vazifeye gönderilmesi(nin)’
mümkün olduğuna
karar verilmiştir.
Askerî Yargıtay; ‘üstü tarafından nöbetçi subayını bulmakla görev-
lendirilen mağdur
er’in, nöbetçi subayını bulamaması üzerine sanık tarafın-
dan dövülmesi
’
119
‘
yasal yollara başvurma imkanı varken toplu erat huzurunda
emrini dinlemeyip olay yerinden hızla uzaklaşan astının arkasından etrafına
rastlayacak şekilde 5 el ateş edilmesi’
120
, ‘
aracın torpido gözünü temiz tutma-
yan ve bu suretle hizmet emrine kayıtsız kalan
’
121
astın dövülmesinde AsCK
119’ncu maddesinin uygulanmasına yer olmadığına karar verilmiştir.
b. Kanun Hükmü ve Amirin Emrini İfa (TCK m.24/2)
AsCK’da kanun hükmünü yerine getirme hukuka uygunluk nede-
ni (TCK m. 24/1), en çok asker kişilerin İç Hizmet Kanunu 80’nci mad-
desinde yer verilen zor ve silâh kullanma yetkileri açısından ortaya
çıkmaktadır. Bu düzenlemeye göre, karakol hizmetinde bulunan su-
bay, astsubay, erbaş ve erler ile karakol nöbetçileri ve devriyeleri kendi
mıntıkaları dâhilinde asker ve sivil kişileri adlî takibat, muhafaza-em-
niyet ve disiplin maksatlarıyla muvakkaten yakalayabilirler.
122
Askerî
Yargıtay kararları da bu yöndedir
123
. Ancak bu yetkinin aşılması halin-
de TCK 256’ncı madde uygulanacaktır.
124
TCK 24’ncü maddesinin 2’nci fıkrasına göre, “
yetkili bir merciden ve-
rilip, yerine getirilmesi görev gereği zorunlu olan bir emri uygulayan sorumlu
olmaz”
. Ancak yetkili merciin verdiği emrin konusunun
suç teşkil etme-
mesi lazımdır
. Bu durumda konusu suç teşkil eden emri yerine getiren
ile emri veren sorumlu olacaktır (AY. m.137/2; TCK m. 24/3)
119
As.Yrg.Drl. Krl. 5.11.1987 E.197 K.173 (Nakleden: Özbakan, s.287)
120
As.Yrg.Drl. Krl. 15.6.1989 E.149 K.159 (Nakleden: Özbakan, s.287)
121
As.Yrg.1.D. 14.12.1964 E.1392 K.1399 (Nakleden: Özbakan, s.285)
122
Kangal, s.120.
123
‘Sanık astsubayın sarhoşluğunun tespiti için Alay K.nından aldığı emir gereği bu
emri gecikmeksizin yerine getirmek durumunda olan sanık üsteğmenin, astsu-
bayın rızası ile gitmek istememesi karşısında adı geçeni zorla muayeneye götür-
mesinde suç unsuru yoktur. Zira bu üst’ün ve amir’in müstacel hallerde ast’ını
emirlere itaat ettirmek için zor kullanmaya yetkili bulunduğu İç Hizmet Kanunu
ile As.C.K. ve Askerî Yargıtay İçtihatlarıyla belirlenmiştir. Bu nedenle sanık Ütğm.
nin bir emri icra zımmında sanık astsubaya karşı zor kullanmasında T.C.K.nun
245 ne de As.C.K.nun 117 nci maddesinin unsurları mevcut değildir.’ As.Yrg.1.D.,
29.5.1985, E.155, K.140) (Nakleden: Çelen, s.362)
124
Tezcan vd., s.207.