259 / 341
Askerî Ceza Hukukunda Ast’a Müessir Fiil Suçu (Asck M.117)
258
4. Hukuka Uygunluk Nedenleri
TCK 86’da düzenlenen kasten yaralama suçunda hukuka aykırılığı
kaldıran nedenler olarak, görevin ifası (TCK m.24), meşru savunma
ve zorunluluk hali (TCK m.25) gibi genel hukuka uygunluk nedenleri
yanında, özellikle mağdurun rızası, tıbbi müdahaleler, spor hakkının
icrası, uslandırma hakkı ve fiilin toplumsal uygunluğundan söz edil-
mektedir.
105
AsCK 117’de düzenlenen suç açısından şartları varsa yukarıda
açıklanan hukuka uygunluk sebepleri kanaatimizce de geçerlidirler.
Bu kapsamda futbol maçı esnasında astını yaralayan üst, başarılı bir
tıbbi bir müdahale sırasında astının vücuda acı veren Askerî tabip, as-
kerlik mesleğinin gereği olarak eğitim yaptırırken astının yaralanma-
sına neden olan bölük komutanı, hukuka uygunluk nedenine dayalı
olarak cezalandırılmayacaktır.
Mağdurun rızası ile bir başkasına kendini sakatlatması halinde
sakatlayan açısından mağdurun rızası bir hukuka uygunluk nedeni
değildir. Ancak olsa olsa eğer yaralama basit tıbbi müdahale ile gi-
derilebilecek ölçüde ise mağdurda faillle eşit rütbede ise mağdurun
şikayetinin olmaması halinde kovuşturma başlamayacaktır. Ancak
eğer sakatlama eylemi yukarıda açıklandığı üzere o kişiyi askerlikten
kurtarmak için yapılmışsa hem sakatlayan hem de sakatlanan daha
önce açıklandığı üzere AsCK 79 ve 80’nci maddelerinde yazılı ‘
kendini
ve başkasını askerliğe yaramayacak hale getirmek’
suçlarından dolayı so-
rumlu olacaklardır.
Biz yukarıda açıklanan hususlar dışında, burada özellikle aşağıda
açıklanacak olan AsCK 119’da düzenlenen özel hukuka uygunluk ne-
deni ile görevin ifası hukuka uygunluk nedenleri üzerinde duracağız.
a. Bir madunun fiili taarruzlarını defetmek/ emirlere itaat
ettirmek
(
AsCK m.119/1)
AsCK 119/1’nci fıkrası, genel ceza kanunundaki hukuka uygunluk
nedenine ek olarak
“Bir madunun fiili taarruzlarını defetmek yahut müb-
rem ve müstacel bir zaruret ve tehlike halinde verdiği emirlere itaat ettirmek
için bir mafevk tarafından yapılan müessir fiiller makam ve memuriyet nufu-
105
Tezcan vd., s.201.