172 / 497
TBB Dergisi 2014 (114)
Nurdan ORBAY ORTAÇ
171
olarak dava, zararın meydana geldiği sırada taşıma işini hangi taşıyıcı
icra ediyorsa ona karşı açılır. Ancak ilk taşıyıcı, taşımanın tümü için
sorumluluğu açıkça yüklenmişse, ilk taşıyıcı ile zararın meydana gel-
diği sırada taşımayı gerçekleştiren taşıyıcı müteselsilen sorumlu olaca-
ğından her ikisine de dava açılabilir (TSHK m. 129/2)
70
.
Taşımanın bir fiilî taşıyıcı aracılığıyla gerçekleştirilmesi halinde
sorumluluk davası, âkit taşıyıcıya veya fiilî taşıyıcıya karşı ayrı ayrı
açılabileceği gibi; her ikisine birlikte de açılabilir. Dava; taşıyıcılardan
sadece biri aleyhinde açılmışsa davalı taşıyıcı, yargılama sürecine di-
ğer taşıyıcının da katılmasını isteme hakkına sahiptir (Montreal Kon-
vansiyonu m. 45)
71
.
Âkit taşıyıcı ve fiili taşıyıcının adamlarına karşı da sorumluluk da-
vası açılması mümkündür (TSHK m. 127; Montreal Konvansiyonu m.
30; 43). Kendisine sorumluluk davası açılması halinde taşıyıcının ada-
mı zararın kendisine verilen görevin ifası ile ilgili bir fiil dolayısıyla
meydana geldiğini ispat ettiği takdirde taşıyıcının sahip olduğu koşul
ve sorumluluk sınırlarından yaralanabilirler (TSHK m. 127; Montreal
Konvansiyonu m. 30).
Montreal Konvansiyonu uyarınca sorumlu kimsenin ölmesi duru-
munda bu Konvansiyon hükümleri kapsamındaki sorumluluğa ilişkin
bir dava, bu kimsenin malvarlığını kanunen temsil edenlere karşı açı-
labilir (Montreal Konvansiyonu m. 32). Bu düzenleme, gerçek kişi taşı-
yıcı esas alınarak yapılmıştır. Oysaki havayolu ile taşımalarda taşıyıcı,
genellikle bir tüzel kişidir. Bu nedenle hükmün tüzel kişilere de şamil
olacak şekilde değerlendirilmesi gerekir
72
. Hal böyle olunca; taşıyıcı sı-
fatını haiz olan işletmenin devri, birleşmesi, sona ermesi gibi hallerde
dava, taşıyıcının kanuni haleflerine karşı açılabilmelidir
73
.
70
Aksi görüş için bkz. Bülent Sözer, “Havayolu ile Yapılan Milletlerarası Taşımalarda
Yolcunun Ölümü veya Yaralanması Sonucundan Doğan Zararlardan Taşıyıcının
Sorumluluğu”,
BATİDER
, 1978, C.IX, S. 3, s. 808 (Yolcu).
71
Görülmekte olan bir davada, taraflardan birisinin, 6100 sayılı Hukuk Muhakeme-
leri Kanununun 61 vd. maddeleri hükümleri gereğince, davaya müdahale ederek
kendisine yardım etmesi için davayı üçüncü kişiye duyurması “davanın ihbarı”
kavramı ile açıklanır (Hakan Pekcanıtez/ Oğuz Atalay/Muhammed Özekes, Me-
deni Usûl Hukuku, Ankara-2011, s. 233 vd.).
72
Sözer, s. 808 (Yolcu); Kırman, s. 168.
73
Sözer, s. 809 (Yolcu).