267 / 497
Türk Hukukunda Tebligata İlişkin Güncel Sorunlar ve Çözüm Önerileri
266
eskiden beri, alınan hizmeti karşılamaması ve hak arama özgürlüğü-
nü sınırlandırması gerekçeleriyle eleştirilmektedir
114
. Ortaklığın gide-
rilmesi davası gibi çok sayıda kişiye tebligat yapılmasını gerektiren
davalarda, tebligat giderleri, dava konusunun değerinden fazla bile
olabilmektedir.
Tebligat giderlerine ilişkin diğer bir tartışma konusu, tebligat gider-
lerinin ödenmemesinin veya eksik ödenmesinin sonucuna ilişkindir.
Bu konuda Tebligat Kanunu’nda iki ayrı hüküm bulunmaktadır. Üc-
ret ve masrafın peşin ödenmesini düzenleyen Tebligat Kanunu mad-
de 5 hükmü “
Tarifede yazılı PTT ücretlerini veya dördüncü madde
mucibince verilecek zaruri masrafları, hilafına bir hüküm bulunma-
dıkça tebliğin yapılmasını istiyen peşin olarak öder. Tebliği çıkaracak
merci tarafından tayin olunan mehil içinde gerekli masrafı vermiyen,
talebinden sarfınazar etmiş addolunur. Zaruri sebeplerden dolayı bu
mehle riayetsizlik halinde yeni bir mehil verilir.” şeklindedir. Adli teb-
ligatın kapsamına ilişkin 34. madde ise, şu şekildedir: “Bu fasıl hüküm-
leri adli, idari ve askeri kaza mercilerince yapılacak tebligat işlerinde
tatbik olunur. Yukarıdaki fıkra gereğince yapılacak tebligatlara ilişkin
giderler 5 inci maddeye göre ödenir. Verilen süreye rağmen ödenme-
yen tebligat gideri dava dilekçesinin tebliğine ilişkin ise Hukuk Usulü
Muhakemeleri Kanununun 409 uncu maddesi uyarınca işlem yapılır.
Diğer hallerde tebligat konusu talepten vazgeçilmiş sayılır.”
Öncelikle tebligat giderlerinin yatırılmamasının sonuçlarının
farklı hükümlerde düzenlenmesi, sistematik olarak bir hatadır. Tebli-
gat Kanunu madde 34, II hükmünün asıl olarak madde 5’de yer alması
kanun yapma tekniği açıdan daha uygundur
115
. Ayrıca, dava dilekçesi
dışındaki tebligat giderlerinin yatırılmaması halinde tebligat konusu
talepten vazgeçilmiş sayılacağı hem madde 5 hem de 34,II hükümle-
rinde yer almaktadır. Bu hususun iki kez aynı kanunda düzenlenmesi
de kanun yapma tekniğine uygun değildir.
Tebligat Kanunu tebligat giderlerinin yatırılmamasının sonuçları
bakımından tebligatın konusuna göre bir ayrım yapmıştır. Dava dilek-
çesinin tebliğinde giderin yatırılmaması durumunda dava dosyasının
114
Halil Makaracı, “Adli Tebligat Ücretleri Fahiştir”, ABD, 1952 S. 4, s. 33; Sütçü, s.
2005; Ekim, Suat: “Tebligat Sorunu”, İBD. C. 86, S. 2012, s. 280.
115
Yılmaz/Çağlar, s. 632.