TBB Dergisi 114. Sayı

TBB Dergisi 2014 (114)

Nurcihan DALCI

faaliyetinden bir zarar doğduğu takdirde, bu zarardan işletme sahibi ve varsa

işleten müteselsilen sorumludur.

Bir işletmenin, mahiyeti veya faaliyette kullanılan malzeme, araçlar ya da

güçler göz önünde tutulduğunda, bu işlerden uzman bir kişiden beklenen tüm

özenin gösterilmesi durumunda bile

sıkça veya ağır zararlar doğurmaya

elverişli olduğu sonucuna varılırsa, bunun önemli ölçüde tehlike ar-

zeden bir işletme olduğu kabul edilir. Özellikle, herhangi bir kanunda

benzeri tehlikeler arzeden işletmeler için özel bir tehlike sorumluluğu

özngörülmüşse, bu işletme de önemli ölçüde tehlike arzeden bir işlet-

me sayılır.

Belirli bir tehlike hâli için öngörülen özel sorumluluk hükümleri saklıdır.

Önemli ölçüde tehlike arzeden bir işletmenin bu tür faaliyetine

hukuk düzenince izin verilmiş olsa bile, zarar görenler, bu işletmenin

faaliyetinin sebep olduğu zararlarının uygun bir bedelle denkleştiril-

mesini isteyebilirler.”.

Maddenin gerekçesinde, İsviçre hukukunda tehlike sorumluluğu-

nun öngörüldüğü bir çok özel kanun bulunduğu halde, hukukumuzda

bu konuya ilişkin yeterli sayılabilecek yasal düzenlemelerin olmaması

karşısında, söz konusu maddede tehlike sorumluluğunun genel ilkesi-

nin belirtilmesinin uygun görüldüğü ifade edilmiştir. Sorumluluktan

kurtuluş imkanının olmadığı, bu yönüyle ağırlaştırılmış bir kusursuz

sorumluluk hali olan tehlike sorumluluğunun düzenlendiği bu mad-

de, İsviçre hukukunda kanunlaştırılmamış olan, Sorumluluk Huku-

kunda Revizyon ve Birleştirmeye İlişkin Ön Tasarı’dan

(Bundesgesetz

über die Revision und Vereinheitlichung des Haftpflichtrechts)

alınmıştır

Belirtmek gerekir ki, Ön Tasarı md.50 hükmünde yer alan tehlike arz

eden bir faaliyet ifadesi yerine TBK md.71 hükmünde tehlike arzeden

bir işletme ifadesi kullanılmıştır

. Bu ifade ile tehlike arzeden faaliye-

tin bir işletme faaliyeti ile sınırlandırılmasının doğru olmadığı ve bu

doğrultuda zararın bir işletmeden değil de, önemli ölçüde tehlike arze-

Ön tasarı md.50 hükmü ufak değişiklikler dışında İsviçre 2020 tasarısı (Schweizer

Obligationenrecht 2020 Entwurf für einen neuen allgemeinen Teil) md.60’da yer

almaktadır.

Bu konuda ayrıntılı açıklama için bkz. Erişgin, Nuri: “Türk Borçlar Kanunu md.71:

Genel Tehlike Sorumluluğu” Yeni Türk Borçlar Kanunu ve Yeni Türk Ticaret Ka-

nunu Sempozyumu, İstanbul 2013, s.73 vd.