TBB Dergisi 114. Sayı

TBB Dergisi 2014 (114)

Nurcihan DALCI

sonucuna varılırsa, bunun önemli ölçüde tehlike arzeden işletme oldu-

ğu kabul edilmiştir. Bu hüküm uyarınca önemli ölçüde tehlike arze-

den işletme beklenmedik hal sonucunda sık olarak veya zaman zaman

ağır zararlar doğurmaya elverişli ise, söz konusu işletmeyi işletenler

tehlike sorumluluğu gereğince sorumlu tutulabilecektir. Falliyetin

sıkça veya ağır zarar doğurmaya elverişi olması, önemli ölçüde tehli-

ke arzeden işletmenin objektif unsuru iken, uzman kişiden beklenen

tüm özenin gösterilmesine rağmen tehlikenin önlenemez olması ise

subjektif unsurudur

Bu açıklamalar ışığında, ilaç üreticisinin TBK md.71 bağlamın-

da sorumlu tutulabilmesi için ilaç üretim faaliyetinin önemli ölçüde

tehlike arzeden bir işletmenin faaliyeti olup olmadığının tespiti ge-

rekmektedir. Bu konudaki kriterler ise, bu işlerde uzman bir kişiden

beklenen tüm özenin gösterilmesi durumunda bile işletmenin sıkça

zarar doğurması veya zaman zaman ağır zararlar doğurmasıdır. İlaç

üretim faaliyeti belki sık zarar doğurmamaktadır ancak bu zamana

kadar yaşanmış örneklere bakıldığında, zaman zaman ağır zararlar

doğurduğu görülmektedir. Bu konuda ülke olarak şanslı olduğumuz

söylenebilir. Zira bizde Almanyada olduğu gibi bir Contergan vakası

yaşanmamıştır. Belki de bu konuda böylesine acı tecrübeler yaşanma-

mış olduğu için halen ilaç üreticisinin sorumlululuğunun münferiden

düzenlendiği bir kanuna sahip değiliz. Bu nedenledir ki, olması gere-

ken hukuk açısından, ilaç üreticisinin tehlike sorumluluğu esaslarına

göre sorumlu tutulduğu bir İlaç Kanunu’nun yapılması gerekmektedir.

Ancak böyle bir düzenleme yapılıncaya kadar TBK md.71 bağlamında

ilaç üretcisini tehlike sorumluluğu esaslarına göre sorumlu tutmanın

doğru olacağı kanaatindeyiz.

Son olarak üzerinde durulması gereken nokta ise, ilaç üreticisinin

gelişim riskleri nedeniyle de TBK md.71’e dayanılarak sorumlu tutu-

lup tutulamayacağıdır. Zira gerek TBK md.71 gerekse Ön Tasarı md.50

hükmü gelişim riskine ilişkin açık bir düzenleme getirmemiştir. An-

cak Ön Tasarı›nın ayrıntılı gerekçesinde gelişim riskinin tehlike so-

rumluluğuna ilişkin hükmün kapsamı dışında kaldığı belirtilmiştir

Fellmann, Walter: OR 2020 – Das neue Deliktsrecht Revision der Revision – Ab-

kehr von einer Generalklausel der Gefährdungshaftung,

HAVE

2013, s.363; Eriş-

gin, s.80.

Widmer/Wessner, s.142,143.