TBB Dergisi 114. Sayı

TBK Md.71 Bağlamında İlaç Üreticisinin Tehlike Sorumluluğu

den bir faaliyetten kaynaklandığı hallerde de tehlike sorumluluğunun

varlığını kabul etmenin tehlike sorumluluğunun düzenleme amacına

daha uygun olacağı savunulmaktadır

. TBK md.71 hükmü ana fikir

olarak, tehlike sorumluluğunu düzenleyen özel yasaların yetersiz ol-

duğu, tehlike sorumluluğunun genel ilke ve koşullarının belirlenmesi

gerektiği ve ortaya çıkacak olan yeni tehlike sorumluluğu halleri için

özel kanuni düzenleme yapılmasını beklemeden, gerektiğinde mah-

keme kararıyla tehlike sorumululuğunun kabul edilmesi esaslarına

dayanmaktadır

İsviçre Ön tasarısında ve 2020 tasarısında önemli ölçüde tehlike

arzeden bir faaliyetten zarar görülmesinden değil, o faaliyetin karek-

teristik riskinin gerçekleşmesinden kaynaklanan bir zarardan bahse-

dilmektedir

. Bu noktada belirtmek gerekir ki, Ön Tasarıdan farklı

olarak TBK md.71’de karekteristik risk ifadesi yer almasa da, normun

amacından hareketle, işletme faaliyetinden bir zarar doğması hususu,

önemli ölçüde tehlike arzeden bir işletmenin her türlü faaliyetinden

değil, ancak ve ancak o tehlikeye ilişkin karakteristik riskin gerçek-

leşmesinden kaynaklanan zararların tazminin tehlike sorumluluğu

kapsamında olduğu kabul edilmelidir

TBK md.71’e göre, tehlike sorumluluğunun mevcut olabilmesi

için önemli ölçüde tehlike arzeden bir işletmenin faaliyetinden zarar

doğması gerekmektedir. TBK md.71/II hükmünde ise önemli ölçüde

tehlike arzeden işletme tanımlanmış ve bir işletmenin mahiyeti ve fa-

aliyette kullanılan malzeme, araçlar ya da güçler göz önünde tutuldu-

ğunda, bu işlerde uzman bir kişiden beklenen tüm özenin gösterilmesi

durumunda bile sıkça veya ağır zararlar doğurmaya elverişli olduğu

Üçışık, Güzin: “Tehlike Sorumluluğunun Genel Kural ile Düzenlenmesi”, Gazi

Üniversitesi Hukuk Fakültesi Sorumluluk ve Tazminat Hukuku Sempozyumu,

2009, s.143; aksi görüş için bkz. Erdem, Mehmet: “Türk Borçlar Kanunu Uyarınca

Tehlike Sorumluluğu”, Prof. Dr. Cevdet Yavuz’a Armağan, Ankara 2011, s.221.

Büyüksağiş’e göre ise, faaliyetin tehlikeliliği ölçütü, tehlike sorumluluğunun uy-

gulama alanını kusur ve işletme sorumluluğu aleyhine oldukça genişletir. Bu doğ-

rultuda faaliyetin tehlikeliliği ölçütü faaliyetin yürütülmesinde ihtiyaç duyulan

nesnelerin tehlikeliliği ölçütü ile ikame edilmelidir (Büyüksağiş, s.14).

Üçışık, s.139.

Ön Tasarının gerekçesinde, açıkça sadece karakteristik riskin gerçekleşmesi duru-

munda tehlike sorumluluğunun söz konusu olacağı ifade edilmektedir (Widmer,

Pierre/Wessner, Pierre: Revision und Vereinheitlichung des Haftpflichtrecht, Er-

laeutender Bericht, Bern 2000, s.143).