TBB Dergisi 114. Sayı

Eşlerin Paylı Mülkiyetleri

Eşler arasında paylı mülkiyet sözleşmesi olduğu halde, tapuda ta-

şınmaz bunlardan birinin adına ya da anlaşmada öngörülenden farklı

pay oranında resmi senede bağlanmış ve tescil edilmişse karşımıza

muvazaa veya inançlı işlem çıkacaktır. Bu durumda uyuşmazlığın

muvazaa ve inançlı işlemle ilgili esaslara göre çözümlenmesi gerekir.

Bu anlamda olmak üzere eşler böyle bir sözleşmenin varlığını ancak

aralarında akdettikleri yazılı paylı mülkiyet anlaşması ile kanıtlayabi-

lirler.

bb) Paylı Mülkiyetin Eşler Arasında Kanundan Dolayı

Kurulması (Paylı Mülkiyet Karinesi)

TMK’nın “Edinilmiş Mallara Katılma” başlığı altındaki alt başlık-

larda düzenlenen TMK md.222/II ,

“Eşlerden hangisine ait olduğu ispat

edilemeyen mallar, onların paylı mülkiyetinde sayılır.”

Şeklinde önemli bir

kural getirmiştir. Yasa bununla hangi eşe ait olduğu ispat edilemeyen

bir malda eşlerin birlikte mülkiyetin paylı mülkiyet türüne göre malik

oldukları yönünde bir karine getirmiştir. Buna paylı mülkiyet karinesi

(Miteigentumvermutung) adı verilmektedir

Burada öncelikle bu hükmün sadece eşlerin taşınır malları ya da

yukarıda sözünü ettiğimiz fikri mülkiyet ile ilgili yasalar gereğince

fikri mülkiyet konusu ürünler (eşlerin birlikte kaleme aldıkları şiir,

hikaye, roman, bilimsel kitap, beste, birlikte yarattıkları marka ya da

endüstriyel tasarım gibi) için uygulanabileceğini vurgulamamız gere-

kir. Bu hüküm eşlerin taşınmaz malları için gündeme gelemez. Zira,

taşınmazlar üzerinde mülkiyet hakkı resmi yazılı geçerlilik şekline

tabi sözleşme ile (resmi senetle) kurulabilir ve tapuya tescil edilmek

gerekir.

Eşlerin resmi senetle ve tapuya tescil edilerek birlikte paylı mülki-

yet konusu olabilecek bir taşınmazlarından söz edilemez. Taşınmazla-

rın hangi eşe ait olduğunun ispat edilememesi hali gündeme gelemez.

O halde, bu düzenleme eşlerin sadece taşınır malları ya da fikri

mülkiyet ürünleri için uygulama bulabilir.

Bu düzenleme ile yasa koyucu eşler arasında kanundan dolayı

Ahmet M. Kılıçoğlu, Medeni Kanun’umuzun Aile Miras Eşya Hukukuna Getirdi-

ği Yenilikler, 2. Bası, Ankara 2004, syf. 203