TBB Dergisi 114. Sayı

Eşlerin Paylı Mülkiyetleri

antikaların, tabloların, bestelerin eşlerden hangisine ait olduğu ispat

edilemezse, bunlar her ikisine eşit pay halinde paylı mülkiyet olarak

kalacaktır. Aksini iddia eden kişi ya kendisinin tek malik olduğunu

ya da diğerinin payının kendisine eşit olmadığını ispat edebilecektir.

B. Eşler Arasında Paylı Mülkiyet Payında Tasarrufun Diğer

Eşin Rızasına Bağlı Olması

a. Yasal Düzenleme – Amacı - Yasal Önalım Hakkı İle İlgisi

TMK md.223/II “Aksine anlaşma olmadıkça, eşlerden biri diğe-

rinin rızası olmadan paylı mülkiyet konusu maldaki payı üzerinde

tasarrufta bulunamaz.” düzenlemesiyle, tasarrufu diğer eşin rızasına

bağlamıştır.

Bu hüküm TMK. md.222 f.II hükmündeki sadece taşınır mallar ve

fikri mülkiyet ürünleri için geçerli olan “paylı mülkiyet karinesinden”

farklı olarak eşler arasında ister taşınır ister taşınmaz bütün paylı mül-

kiyet konusu mallar için uygulama bulur.

Yasa koyucu bu düzenlemesi ile eşler arasında paylı mülkiyetin

kurulması halinde, ortak yaşamın ömür boyu devam edeceğini, bu

nedenle bir eşin diğerinin rızası olmadan payında tasarrufun diğer

eşin hiç arzu etmediği bir kişi ile paydaş haline gelmesinin doğru ol-

mayacağını düşünmüştür

.Bu nedenle yasa koyucu paylı mülkiyetin

maliklerinin eşler olması halinde, paylı mülkiyette genel kural olan

her bir paydaşın kendi payı üzerinde mülkiyet hakkından doğan yet-

kileri kullanabilmesi ve bu anlamda olmak üzere payı üzerinde ta-

sarruf edebilmesine ilişkin TMK. md.688 f.III genel hükme bir istisna

getirmiştir.

Burada TMK. md.732 de düzenlenmiş olan yasal önalım hakkı

(kanuni şüf’a hakkı) hükmünün bulunduğu bir eşin paylı mülkiyet

konusu taşınmazdaki payını başkasına devir etmesi halinde diğerinin

bu madde gereğince üçüncü kişiye karşı önalım hakkını kullanarak o

payı geri alabileceği bu nedenle TMK. md.223 f. II hükmünün gerek-

Kılıçoğlu, Yenilikler, syf. 62

Ahmet M. Kılıçoğlu, Türk Medeni Kanunu’nda Diğer Eşin Rızasına Bağlı

Hukuksal İşlemler ve Yasal AlımHakkı, Ankara 2002, syf.23; Serkan Ayan, Evlilik

Birliğinin Korunması, Ankara 2004 ,syf. 118