94 / 497
TBB Dergisi 2014 (114)
Kumru KILIÇOĞLU YILMAZ
93
bir paylı mülkiyet yaratmıştır. Ancak, eşler arasında bu yolla bir paylı
mülkiyet ilişkisinin kurulabilmesi için ön koşul “eşyanın eşlerden han-
gisine ait olduğunun ispat edilememesidir”. Yasa koyucu bir eşyanın
hangi eşe ait olduğunun ispat edilmesinin mümkün olmaması halinde
aralarında adil bir çözüm getirmiştir. Bu çözüme göre, bu durumda
söz konusu eşya ya da mal eşlerin paylı mülkiyetinde sayılacaktır. Ge-
tirilen bu çözüm ispatla ilgilidir. Zira madde bu konuda her iki iş lehi-
ne “paylı mülkiyet karinesi”ne yer vermiştir. Burada söz konusu olan
adi karinedir. Zira, “aksi ispat edilmeyen mallar” ifadesi ile, aksinin is-
patı halinde, malın paylı mülkiyete ya da iddia edilen oranda bir paylı
mülkiyete konu olmayıp, tek bir eşin mülkiyetinde olabileceği anlaşıl-
maktadır. Bu adi karine ile, ispat yükünü tersine çevrilmiş olup, “eşya
ya da malın kendisine ait olduğunu ya da daha yüksek oranda pay
sahibi olduğunu” iddia eden eş bunu ispat etmekle yükümlü olacaktır.
Burada önemle vurgulamamız gereken husus, yasanın bu karine
ile iki önemli konuyu çözüme bağlamış olmasıdır.
Birincisi, eşlerden hangisine ait olduğu ispat edilemeyen mallar,
paylı mülkiyet konusu olacaktır. Bundan çıkan sonuca göre, eşlerden
hiçbiri bu mal üzerinde tek malik olmayacak, diğer eşle birlikte malik
olacaktır. Yani burada yasa ile getirilmiş olan bir birlikte mülkiyet hali
söz konusudur.
İkincisi ise, yasa koyucunun bu karine ile eşit pay ilkesine yer ver-
miştir. Bunun sonucu olarak burada hangisine ait olduğu ispat edi-
lemeyen mal eşlere eşit pay halinde (eşit hisse) halinde ait olacaktır.
Bu sonuca TMK. md.688 f.II’de yer alan genel hükümden hareketle de
varılabilir. Zira bu hükme göre “Başka türlü belirlenmedikçe, paylar
eşit sayılır”.
Bu iki gerçekten ulaşacağımız bir başka gerçek daha vardır. Kari-
nenin aksinin iki şekilde çürütülebileceğidir.
Birincisi, bunun aksini iddia eden eş, malın paylı mülkiyet değil,
tek mülkiyet konusu olduğu ve kendisinin tek malik olduğudur.
İkincisi ise, bunun aksini iddia eden eşin, malın eşlerin paylı
mülkiyet konusu olduğunu kabul edip, payların eşit olmadığını ispat
edebileceğidir. Örneğin; A ile B evli olup, yirmi yıllık evlilik sonra-
sı boşanma halinde eşler, ölüm halinde mirasçılar konut eşyalarının,