18 / 517
TBB Dergisi 2014 (115)
Mehmet ÖNCÜ
17
Bu makalenin temel inceleme alanını da “
indirimsiz müebbet hapis
cezalarının AİHS’nin 3. maddesine aykırılığı
” konusu oluşturup, aşağıda
sırasıyla AİHM’nin “
serbest kalma ümidi olmadan ölünceye kadar infaz edi-
len hürriyeti bağlayıcı cezalara
” ilişkin yerleşik içtihadı, Türk hukuku açı-
sından bu konuda verilen ilk karar olan Öcalan v. Türkiye (
no. 2
) kararı
ve Türk infaz hukukundaki sorunlu alanlar irdelenecektir. Makaleye
somut bazı çözüm önerileri ile son verilecektir.
1. İndirimsiz Müebbet Hapis Cezalarına İlişkin AİHM’nin
Yerleşik İçtihadı
İndirimsiz müebbet hapis cezası konusunda AİHM tarafından ve-
rilen kararlar özellikle son on beş yılda yapılmış başvurulara ilişkin
olup,
Kafkaris v. Kıbrıs
5
ve
Vinter ve Diğerleri v. Birleşik Krallık
6
Büyük
Daire kararları da dikkate alındığında, Mahkeme’nin bu cezanın 3.
madde ile uyumlu olup olmadığı hususundaki görüşü yerleşik içtihat
haline gelmiştir. Ölünceye kadar infazın devam ettiği müebbet hapis
cezalarına ilişkin Mahkemece verilen temel kararlar
Kafkaris v. Kıbrıs
,
Iorgov v. Bulgaristan
(no. 2)
7
,
Schuchter v. İtalya
kabul edilemezlik kararı
8
,
Harkins ve Edwards v. Birleşik Krallık
kararı
9
ile
Vinter ve Diğerleri v. Birle-
şik Krallık
kararıdır. Büyük Daire tarafından verilen
Vinter ve Diğerleri
kararından kısa bir süre sonra, 3. Daire benzer bir başvuruda
Murray
v. Hollanda
kararına
10
imza atmış olup, başvurucunun Büyük Daire ta-
lebi 14 Nisan 2014 tarihinde Panel tarafından kabul edildiği için, bu
makalenin kaleme alındığı tarih itibari ile söz konusu başvuru Büyük
Daire önünde derdesttir
11
.
Murray
kararından 3 ay sonra ise, Öcalan v.
Türkiye (no. 2) kararı açıklanmıştır.
5
Kafkaris v. Kıbrıs [BD], no. 21906/04, 12 Şubat 2008.
6
Vinter ve Diğerleri v. Birleşik Krallık [BD], nos. 66069/09, 130/10 ve 3896/10, 9
Temmuz 2013.
7
Iorgov v. Bulgaristan (no. 2), no. 36295/02, 2 Eylül 2010.
8
Schuchter v. İtalya (k.k.), no. 68476/10, 11 Ekim 2011.
9
Harkins ve Edwards v. Birleşik Krallık, nos. 9146/07 ve 32650/07, 17 Ocak 2012.
10
Murray v. Hollanda, no. 10511/10, 10 Aralık 2013.
11
Murray v. Hollanda başvurusunda Büyük Daire talebinin kabul edilmesinin ne-
deni, Kafkaris ve Vinter ve Diğerleri Büyük Daire kararları dikkate alındığında,
kanaatimizce indirimsiz müebbet hapis cezalarının Sözleşme’nin 3. maddesi ile
uyumlu olup olmadığı hususu olmayıp, Hollanda hukuk sisteminin, başvurana
infazın herhangi bir aşamasında serbest kalma ümidi sunup sunmadığı hususu-
dur.