sayi115

TBB Dergisi 2014 (115)

Abdullah KARABOYACI

235

cinde bankalar, kamu kurumları ya da mükelleflerden bilgi alınması

gereken durumlarda VUK’un verdiği bilgi alma yetkisi çerçevesinde

ihtiyaç duyulan bilgilere ulaşılabilme imkânı vardır.

1.7. Bilgi Toplama

VUK’un 148 ilâ 152’nci maddelerinde düzenlenen bilgi toplama

müessesesi ile vergi idaresine, mükelleflere ilişkin araştırmalarını

yürütürken mükelleften, mükellef ile ilgili herhangi bir işlem yapan

üçüncü kişilerden, kamu idare ve müesseselerinden bilgi alma yetkisi

tanınmıştır

100

. Bilgi toplama, belirli bir amaca yönelmiş aktif bir çalış-

madır. Bu müessesede esas olarak bilginin toplanması, sınıflandırıl-

ması, yorumlanması, saklanması ve kullanıma sunulması işlevleri yer

almaktadır

101

Beyana dayan vergi sisteminde, bilgi toplamanın ikili bir fonksi-

yonu vardır. Vergiye gönüllü uyum bunlardan birincisidir. Buna göre

işlemleri hakkında bilgi alınabileceğini bilenmükellef, mükellefiyetine

ilişkin hususlarda daha dikkatli olma ihtiyacı hissedecektir. Diğer ta-

raftan, bilgi toplama müessesesi, gerek vergi incelemesi gerekse vergi

idaresi tarafından yapılan diğer çalışmalar sırasında gelirlerini doğru

bir şekilde beyan etmeyen mükellefler tarafından beyan dışı bırakılan

verginin tespit edilmesine de imkan verir

102

. Bilgi toplama aracılığı ile

vergi idaresinin edineceği bilgi, VUK’un 3/B-II maddesi

103

açısından

delil niteliği taşır

104

100

İdris Hakan Furtun, “Türk Hukuku’nda Vergi Mükellefini Denetleme Araçları”,

Bahri Öztürk ve Funda Başaran Yavaşlar (Ed.), “Vergi Hukuku Örneğinde Huku-

ka Uygun ve Etkin Kamu Denetimi Sempozyum Kitabı” içinde (300-312), Ankara:

Seçkin Yayıncılık, 2010, s.310

101

Mehmet Ali Çakır, “Vergilendirmede Bilgi Toplama”,

Sayıştay Dergisi

, Sayı.32

(Ocak-Mart 1999), s.29.

102

Özbalcı, s.449.

103

“İspat: Vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya, ilişkin muamelelerin

gerçek mahiyeti esastır.

ergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti yemin hariç

her türlü delille ispatlanabilir. Şu kadar ki, vergiyi doğuran olayla ilgisi tabii ve

açık bulunmayan şahit ifadesi ispatlama vasıtası olarak kullanılamaz.

ktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve mu-

tad olmayan bir durumun iddia olunması halinde ispat külfeti bunu iddia eden

tarafa aittir.”

104

Furtun, s.312.