sayi115

Kiralayan ve Kiracının Kiralananda Yenilik ve Değişiklik Yapması

316

pabileceği yenilik ve değişikliklerin zaruri tamirat halinde nasıl ya-

pılabildiği, kiracının yapabileceği yenilik ve değişikliklerin ise hangi

şartlarda mümkün olduğu, bu şartların gerçekleşmemesi halinde orta-

ya çıkan uyuşmazlıklar ele alınacaktır. Ancak çalışmamıza geçmeden

önce şunu hatırlatmakta fayda vardır. Yenilik ve değişiklik konusu ge-

rek esaslı onarımlardan gerekse ayıplı ifadan farklı kavramlardır.

1. Kira Sözleşmesi Tanımı ve Unsurları

Kira sözleşmesi bir yazarımıza göre şöyle tanımlanmaya çalışıl-

mıştır; kira sözleşmesi öyle bir sözleşmedir ki bu akit ile bir kişi belirli

bir bedel karşılığında bir şeyini başka bir kimseye geçici olarak terk

etmektedir. Biz buradan kira sözleşmesinin rızai bir şekilde yapılması

gerektiğini görüyoruz. Bu rızaların karşılıklı birleşmesiyle teslimden

önce dahi sözleşme kurulmuş demektir. Böylelikle karşı tarafa bir şah-

si hak verilmektedir. Kiralananın teslimiyle birlikte kiracı fer’i zilyet

olmaktadır. Diğer taraftan şekil bakımından tanım incelendiğinde,

kira sözleşmesinin şekle bağlı bir sözleşme olmadığını görüyoruz. An-

cak bunun bir istisnası bulunmaktadır. Bu da kamu tüzel kişilerince

kiralanan taşınmazlara ait kira sözleşmeleri yazılı şekilde düzenle-

nerek, noterce tasdiki zorunlu bulunmaktadır (Devlet İhale Kanunu,

m. 57).

Ayrıca, ücretin verilmesi konusu geniş ele alınmış yani kiracı

kiraya veren ilişkisinin kurulmasında nakit para vermek lazım gelme-

yip bir işin veya herhangi bir şeyinde ücret olması mümkündür. Eğer

bu sözleşme ile menkul bir mal veya hasılat getirmeyen bir gayrimen-

kul olursa o zaman sözleşme adi kira sözleşmesi ismini almaktadır.

Hasılat getirmekte ise o zaman hasılat kirası ismini alacaktır.

Adi kira sözleşmesinin unsurları ise taraflar, konu ve bedel olarak

belirtilmiştir. Taraflardan kiraya verene kiralayan, kiralayana kiracı

denir. Sözleşmede konu kiralanan şey olup bedel kira bedeli adını alır.

Taşınır ve taşınmazlar kira konusunu oluşturabilirler. Kira bedeli, ki-

racı tarafından kiralayana karşı ödenmektedir. Bu ödemenin nedeni

Fahrettin Aral, Hasan Ayrancı, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununa Göre

Hazırlanmış Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, B. 9, Ankara, Yetkin, 2012, s. 218

Esat Arsebük, “Hususi Akit Tipleri Etrafında İncelemeler”, 1949-06-01,

AÜHFD

Ankara, 1949, s. 16

Şakir Berki, “Borçlar Hukukunda İcar”,

AÜFHD

, Ankara, 1955. C. 1955, S. 1-4, S.

164,