sayi115

Kiralayan ve Kiracının Kiralananda Yenilik ve Değişiklik Yapması

322

miratları yapmak zorundadır. Hatta bir sözleşme ile kiraya veren yıl

içerisinde kiralanan üzerinde hiçbir tamirata karışmayacak ve yapma-

yacaktır yönündeki bir şartın BK. 249. maddesine aykırı görmüştür. Bu

nedenle de geçerli saymamıştır. Sonuç olarak kiracının kiralanandan

faydalanmasını engelleyen ve onun hakkını ihlal eden tamiratların ki-

raya verence yaptırılması gerektiği kanaatine varılmıştır.

Kiracıyı zor

durumda bırakan sözleşme hükmünün geçersiz sayılmasının nedeni

ise sözleşmenin zayıf tarafı olan kiracıyı korumaktır.

Karşılaştırma-

lı hukukta mesele irdelendiğinde benzer yönde ifadelerin ele alındığı

görülmektedir. 30 Haziran 1972 tarihli Arrete federal instituant des

mesures contre les abus dans le secteur locatif (AMSL) 5. Maddeye

göre; “sözleşmeyle bile olsa kiracının aleyhine bu tarz hükümler geti-

rilemez” denmektedir. Sonuç olarak kiraya veren kiralananı kiracıya

teslimden sonra da birtakım tadilatları yaparak kiracının kullanımına

uygun halde bulundurmak zorunda olacaktır. Ancak burada Federal

Mahkeme’nin bir başka kararında önemli bir hususa değinilmiştir. Ki-

racı tarafından yapılan yenileme ve değiştirmeler kiracının ödeyeceği

bedelde dikkate alınmışsa bunları geçersiz saymak mümkün değildir.

Bu da kiracıyı koruyan hususlara riayet eden bir çözüm şeklidir.

Kiralayanın bu zorunluluğunun karşısında kiracının da söz konu-

su zaruri tamirata katlanma yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu durum

kiracının kiralananı kullanmasını, faydalanmasını engellese veya ak-

satsa da kiracının katlanma yükümlülüğü devam eder. Ancak kira-

layan mümkün olan en uygun şekilde söz konusu tamiratı yapmalı

ve gereken özeni göstermelidir.

Görüldüğü gibi kiracının müsaade

borcu zaruri tamiratlar için geçerlidir. Böyle bir tamirat yoksa müsaa-

de borcu da ortaya çıkmayacaktır. Zaruri tamiratın tanımı ise bir gö-

rüşe göre şu şekilde yapılmaktadır; söz konusu tamirat geciktirilmesi

halinde eşyanın zarara uğraması gündeme gelecekse o tamirat zaruri

tamirat sayılır. Zaruri tamirat kriterinin belirlenmesi hali, bir görüşe

göre, iyi bir aile babasının durumu değerlendirilerek yapılması gerek-

Yargıtay 4. HD. 8.5.1954, 13111/2442 sayılı karar

Cevdet Yavuz, “Adi Kirada Kiracının Yaptığı Gider ve Onarımların Sözleşmenin

Sona Ermesinde Hukuki Durumu”,

İÜHFM,

İstanbul, 1982, C. 48, S. 1-4, s. 148

Ibid., s. 149

Nihat Yavuz, Kira Parasının Tespiti Davasının Esasları, Yetkin Yayınları, Ankara,

2003, C. I, s. 1057