sayi115

Ceza Muhakemesinde Şüpheli ve Sanığın Fizik Kimlik Tespiti

sal barışı sağlamak gibi birçok amacı bulunmaktadır

. Ceza muhake-

mesinde fiziki kimlik tespitinin de birden fazla amacı bulunmaktadır.

Fiziki kimlik tespitinin ilk amacı maddi gerçeğin bulunması-

nı sağlamaktır. Şüpheli ve sanığın doğru biçimde tespit edilmemesi

halinde maddi gerçeğin ortaya çıkarılması mümkün değildir. Ceza

muhakemesi bir diyalektiğin adıdır. Diyalektik süreç tez, antitez ve

sentez adı verilen üç boyutu içerir

. Şüphelinin hatalı tespiti, yanlış

kişi hakkında dava açılmasına, sanığın doğru tespit edilememesi, suç

işlemeyen kişinin mahkum olmasına neden olacaktır. Bu halde diya-

lektik süreç bozulacak ve anlamını yitirecektir. Böylelikle ceza muha-

kemesinin maddi gerçeği bulmasının zorlaşacağı, hatta kimi zaman

olanaksızlaşacağı hususları izahtan varestedir. Öyle ise, fizik kimliğin

tespiti ceza muhakemesinin maddi gerçeği bulması amacına gözle gö-

rünür biçimde hizmet etmektedir.

Fiziki kimliğin tespitinin bir amacı da, masumun korunması ilke-

sini hayata geçirmektir. Garçon,

“ben bir suçsuzu cezaevinde görmektense,

on suçluyu dışarıda görmeyi tercih ederim”

derken, bir anlamda masu-

mun korunması ilkesine dikkat çekmektedir

. Bir toplumda masumlar

suçlulardan daha fazla korku duyuyorsa o toplumda ceza adaletinden

bahsetmek mümkün değildir. Masumların cezalandırılması halinde

gerçek suçlular dışarıda kalarak yeni suçlar işlemeye devam ederken,

insanların zihninde oluşacak adli hataya kurban gitme ihtimali ada-

let ve toplumsal barışı zedeleyecektir

. Suçsuzların cezalandırıldığı bir

toplumda, hukuksal güven ve sosyal huzurdan söz edilemeyecektir

Masumların korunması ancak, şüpheli ve sanığın kim olduğunun be-

lirlenebilmesiyle mümkün olabilecektir. Bu nedenle fizik kimliğin tes-

piti, masumun korunması amacını içermektedir.

Bkz. Doğan Soyaslan, Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara 2007, Yetkin Yayını,

s.47 vd, Öztürk, Bahri/Mustafa ErdemRuhan/ Özge Sırma/Yasemin F. Saygılar/

Esra Alan, Ana Hatlarıyla Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara 2010, Seçkin

Yayını, s.22, İlhan Üzülmez, “Türk Hukukunda Suçsuzluk Karinesi ve Sonuçları”,

Türkiye Barolar Birliği Dergisi

, Ankara 2005, S: 58. s.41.

Faruk Erem, “Diyalektik Açıdan Ceza Yargılaması”,

(http://dergiler.ankara.edu

tr. Erişim Tarihi 03.11.2013).

Soyaslan, s.48.

Ali Koyuncu, “Ceza Adaleti Usul Hukuk İlişkisi ve Vicdani Kanaat”,

Ankara

Barosu Dergisi

, Ankara 2011, Sa.4. s.356.

Toroslu, Nevzat/Metin Feyzioğlu, Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara 2009,

Savaş Yayınevi. s.7.