321 / 449
Yurt Dışında Çalışan veya Bulunanlar ile Göçmenlerin Sosyal Güvenliği
320
yürürlükten kaldırılması veya değiştirilmesi sözleşmelerin uygulan-
ması bakımından bir sorun teşkil etmemektedir.
Sözleşmelerde, Ülkemiz yönünden işçiler için kısa vade ve uzun
vade sigorta kollarından (emeklilik aylığı bağlanması) sağlanan yar-
dımlar, bağımsız çalışanlar ve devlet memurları için ise sadece uzun
vade sigorta kollarından sağlanan yardımlar kapsama alınmıştır. Bu
durumda, uzun vade sigorta kollarına ilişkin hükümler; işçi (5510
SK.na göre 4/a), bağımsız çalışan (5510 SK.na göre 4/b) ve devlet me-
muru (5510 SK.na göre 4/c) statüsündeki sigortalılar, kısa vade sigor-
ta kollarına (iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık) ilişkin hü-
kümler ise sadece işçiler yönünden uygulanmaktadır.
Sağlık yardımlarını kapsamına alan Hollanda, Belçika, Avustur-
ya, Fransa, K.K.T.C, Makedonya, Azerbaycan, Romanya, Bosna-Her-
sek, Çek Cumhuriyeti, Arnavutluk, Lüksemburg ve Hırvatistan ile
imzalanan sosyal güvenlik sözleşmelerine göre, Ülkemiz açısından
sadece işçi statüsüne tabi sigortalılar ve bu statüden gelir ve aylık
alanlarla bunların aile bireylerinin sağlık yardımlarından yararlanma
hakları vardır. Ancak, Almanya ile varılan mutabakata göre 5510 sayılı
Kanuna göre bağımsız çalışan ve devlet memuru statüsünde sigortalı
olanlar ile bu statülerden gelir ve aylık alanlarla bunların aile bireyleri
de, işçiler gibi Türkiye-Almanya Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin sağlık
yardımlarına ilişkin hükümlerinden yararlanmaktadırlar.
-İngiltere, İsviçre, Danimarka, İsveç, Norveç, Libya, Gürcistan,
Kanada ve Kebek ile yapılan sosyal güvenlik sözleşmelerinde, sağlık
yardımları kapsama alınmamıştır. Bundan dolayı bu ülkelerde çalı-
şan ve aylık veya gelir alan vatandaşlarımızla bunların aile bireyle-
rinin geçici veya daimi olarak ülkemizde bulunmaları halinde, 5510
sayılı Kanunda belirtilen sağlık yardımlarından yararlanma hakları
bulunmamaktadır. Aynı şekilde, 5510 sayılı Kanuna tabi olanlarla bu
Kanuna göre gelir ve aylık alan sigortalılarla bunların aile bireyleri bu
ülkelerde bulundukları sırada sosyal güvenlik sözleşmeleri kapsamın-
da sağlık yardımlarından yararlanamazlar.
-İkili sosyal güvenlik sözleşmeleri, yürürlük tarih sırasına ve ül-
kemiz bakımından kapsadığı sigorta kollarına göre aşağıdaki tabloda
belirtilmiştir: