TBB Dergisi 117.Sayı

TBB Dergisi 2015 (117)

Elvin Evrim DALKILIÇ

163

B. Normlar hiyerarşisindeki uyumsuzluklar:

İnceleme konumuz kapsamında yer verdiğimiz kanun düzenle-

melerinde üst norm olan Anayasa›ya aykırılık oluşturacak bir husu-

sun bulunmadığı değerlendirilmektedir. Ancak yönetmelik düzen-

lemelerinde, dayandıkları kanun hükümlerine uyumsuzluk içeren

hükümlere yer verildiği görülmektedir.

Anayasa’nın 124 ncü maddesi Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu

tüzel kişilerinin, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tü-

züklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak

şartıyla yönetmelik çıkarabileceklerini düzenlemiştir. Dolayısıyla yü-

rütme organlarının çıkaracakları yönetmelikler dayandıkları kanuna

uyumlu olmalı ve değiştirme, daraltma veya genişletme niteliğinde

bir düzenleme içermemelidir.

Doktrinde yönetmeliklerin üst norma aykırı düzenlenemeyeceği-

ne ilişkin görüşlere yer verilmiş olup

Danıştay’ın yerleşik içtihatla-

rında da, yasa ile getirilen hakların normlar hiyerarşisinde daha aşa-

ğıda olan hükümlerle kısıtlanmasının üst hukuk normları ile tanınan

hakların alt düzenlemelerle geri alınması sonucunu doğuracağı

bir normun kendisinden daha üst konumda bulunan ve dayanağını

oluşturan bir norma aykırı veya bunu değiştirici nitelikte bir hüküm

getirmesinin mümkün bulunmadığı

belirtilmiştir.

Bu izahat ve Danıştay içtihatları ışığında normlar hiyerarşisi bakı-

mından üst norma aykırı olduğu değerlendirilen yönetmelik düzenle-

meleri şunlardır:

1. 3713 sayılı Kanunun 15 nci maddesi birinci fıkrasında “...avu-

kurum amirlerinin emri ve yönetimi altında bulunan ast personelden oluşan ko-

misyonların amirleriyle ilgili karar vermeleri yönetsel yapı hiyerarşisi yönünden

uygun olmayacağından ve 3713 sayılı Kanun ve Yönetmeliği çerçevesinde olduğu

gibi onay makamlarının kendi işlemlerini onaylaması da idare hukuku prensip-

lerine uygun düşmeyeceğinden bu konuda Karayolları Teşkilatı haricindeki ku-

rumlar yönünden, mevzuatlarında boşluk bulunduğu değerlendirilmektedir.

E. Özbudun, Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, 8. Baskı, Ankara 2004,

s.248; B. TanöR-N. Yüzbaşıoğlu, 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku,

Beta Yayınları, 6. Baskı, İstanbul 2004, s.381; K. Gözler, Anayasa Hukukuna Giriş,

Ekin Yayınları, 19. Baskı, Bursa 2012, s.326.

Danıştay 8 nci Daire, T:21.03.2006, Esas No:2005/1546, Karar No:2006/1123; 8 nci

Daire, T:07.10.2005, Esas No:2004/2430, Karar No:2005/3943.

Danıştay 13 ncü Daire, T:06.06.2012, Esas No:2009/4475, Karar No:2012/1589.