TBB Dergisi 117.Sayı

TBB Dergisi 2015 (117)

Burçak YILDIZ

319

met ve faaliyetleri gibi yatırım kuruluşlarının (ve ismen sayılan diğer

sermaye piyasası kurumlarının) tekelinde olduğu şeklinde bir izlenim

doğurmaya müsaittir. Üstelik uygulamada eSPK’dan beri süregelen

sermaye piyasası faaliyeti anlayışı ile yukarıda sözü edilen sonucu do-

ğuracak şekilde dar yorum yapılması muhtemeldir.

Ancak -aşağıda açıklanacağı üzere- böyle bir sonuç kanun koyu-

cunun amacına ve mehaza aykırı olacaktır. Konu, mehaz 2004/39 sayı-

lı Yönerge ışığında AB hukuku ile karşılaştırmalı olarak değerlendiril-

diğinde bu konudaki tereddütler de ortadan kalkacaktır.

Şöyle ki; yatırım kuruluşlarının aslî, temel kuruluş amaçları, en

azından bir tane yatırım hizmet ve faaliyetini yürütmektir

. Yatırım

kuruluşları, söz konusu aslî, temel şartı sağladıktan sonra, bu hizmet

ve faaliyetin yanı sıra, ayrıca, yan hizmetleri de yürütebilmektedirler.

Ancak bu tipteki kuruluşlara -yukarıda belirtildiği gibi- yatırım hiz-

met ve faaliyetine ilişkin faaliyet izni için yaptıkları başvurular sıra-

sında, sunmayı planladıkları yan hizmetleri de Kurul’a bildirmek yü-

kümlülüğü yüklenmiştir.

İşte yukarıda sözü edilen düzenlemeler (SPK m. 33.1; Tebliğ m. 6.1),

yatırım kuruluşlarının (ve diğer tipteki sermaye piyasası kurumları-

nın) yan hizmet yürütebilmeleri için, -yatırım hizmet ve faaliyetleri-

nin aksine-, izin (ve yetki belgesi) almalarının şart olmadığını; Kurul’a

bildirim yapmalarının yeterli görüldüğünü ifade etmek için kabul

edilmiştir. Buna karşın söz konusu hükümlerin, yan hizmeti yürütebi-

lecek kişileri belirli sermaye piyasası kurumu tipleri ile sınırlama şek-

linde bir işlevi bulunmamaktadır. Bu itibarla, yatırım kuruluşları dı-

şındaki gerçek ve tüzel kişiler de yan hizmetleri yürütebilmektedirler.

Yatırım kuruluşu kavramı; aracı kurumlar ile yatırım hizmeti ve faaliyetinde

bulunmak üzere kuruluş ve faaliyet esasları Kurulca belirlenen diğer sermaye

piyasası kurumlarını ve bankaları ifade etmektedir. (SPK m. 3/v).

Yatırım hizmet ve faaliyetlerinin yatırım kuruluşlarının aslî konusu olduğu husu-

suna, Kanun’da bu faaliyet izni dolayısıyla değinilmiştir. Kanun: yatırım hizmet-

lerinin ve faaliyetlerinin “düzenli uğraşı, ticari veya mesleki faaliyet olarak icra

edilebilmesi için” Kurul’dan izin alınmasının zorunlu olduğunu ifade etmiştir.

Bkz. SPK m. 39.1.

Aynı yönde bkz. Yönerge m. 6.1; Ek I, Bölüm B. Ayrıca bu konudaki açıklamalar

için bkz. EC, Your Questions on MiFID, Markets in Financial Instruments Directi-

ve 2004/39/EC and Implementing Measures, Questions and Answers, ec.europa.

eu/internal_market/securities/docs/isd/.../questions_en.pdf, s. 19, 50, 125.

SPK m. 39; Tebliğ m. 7.2.