414 / 453
TBB Dergisi 2015 (117)
Yahya Berkol GÜLGEÇ
413
sine rağmen taleplerine olumlu bir karşılık alamamışlardır.
188
Bunun
üzerine Güvenlik Konseyi 731 sayılı kararı ile Libya’nın iade talebine
olumlu yanıt vermesini istemiştir.
189
Daha sonra iki şüphelinin iadesi
konusunda ısrarcı olan ABD ve Birleşik Kallık’ın 1971 tarihli Montreal
Sözleşmesi’ni ihlal ettikleri gerekçesiyle UAD nezdinde dava açan Lib-
ya
190
, bu dava sırasında ayrıca 731 sayılı Güvenlik Konseyi kararının
da hukuka aykırı olduğunu iddia etmiştir.
191
Libya’nın başurusunun
ardından, ancak henüz herhangi bir karar vermeden 748 sayılı kara-
rı alan Güvenlik Konseyi, birtakım ihtiyatî tedbirler kararlaştırmış ve
Libya’ya şüphelileri iade etmesini emretmiştir.
192
İhtiyatî tedbir kara-
rına hükmettiği davada UAD, Güvenlik Konseyi kararlarının hukuka
uygunluğunu denetlemekten kaçınmıştır.
193
Libya’nın Divan’a başvuru
tarihinden sonra alınan Güvenlik Konseyi’nin 748 (1992) ve 883 (1993)
sayılı kararlarının, Montreal Sözleşmesi’ndeki hükümlerden üstün ni-
telikte olduğunu savunan Birleşik Krallık’ın yetkisizlik kararı talebi-
ni reddeden Divan, bu kararını kararların hukuka aykırılığına değil,
Libya’nın Divan’a başvuru tarihinden sonra alınmalarına bağlamıştır:
“
...eğer o tarihte Divan yetkili ise, yetkili kalmaya devam eder.
”.
194
Dolayısıyla,
Lockerbie
Davası’nda çoğunluğun Güvenlik Konseyi kararının huku-
ka uygunluğunu denetlemeyi reddettiği görülmektedir.
195
Doktrinde
UAD’nın temyizen incelemeye açık kapı bıraktığı yönündeki görüşler,
genellikle yargıçların karşı oy yazılarındaki muğlak ifadelere veya
yargıçların şahsen yayınladıkları deklarasyonlara dayanmaktadır.
196
Lockerbie
Davası’nın ışığında, Divan’ın çekişmeli yargı yetkisi kap-
samında temyizen incelemenin mümkün olup olamayacağı, bir şekil-
de mümkünse dahi bu incelemenin nasıl bir hukukî sonucunun olaca-
ğı incelenmelidir.
188
Ibid.
189
Ibid.
190
Roberts, s. 300.
191
Roberts, s. 301.
192
D’Angelo, s. 584.
193
D’Angelo, s.
194
Lockerbie’deki Hava Hadisesinden Kaynaklanan 1971 Tarihli Montreal
Sözleşmesi’nin Yorumlanması ve Uygulanması Sorunu (Libya Arap Cumhuriyeti
v. Birleşik Krallık), 27 Şubat 1998, UAD Raporları 1998, s. 23.
195
Roberts, s. 304.
196
Muhalefet şerhleri ve deklarasyonlardaki ifadelerden dolaylı olarak UAD’nın
temyizen inceleme gücüne işaret edildiğini çıkaran görüşler için bkz. Roberts, s.
302-307.