411 / 453
Uluslararası Adalet Divanı’nın Yargı Yetkisi ve Yargı Yetkisini Genişletme Çabalarının Eleştirisi
410
hususu Güvenlik Konseyi açısından ayrıca belirtmiştir.
171
Bu hükme
olası bir aykırılığın UAD tarafından denetlenip denetlenemeyeceği ise
cevabını aradığımız sorudur.
BM Şartı’nın 25. maddesi “
Birleşmiş Milletler üyeleri, işbu Antlaşma
uyarınca, Güvenlik Konseyi’nin kararlarını kabul etme ve uygulama konusun-
da görüş birliğine varmışlardır
” demektedir. BM Şartı’nın İngilizce metni
ise şu şekildedir: “
The Members of the United Nations agree to accept and
carry out the decisions of the Security Council in accordance with the present
Charter
”. Dolayısıyla, her şeyden önce maddenin Türkçe metnindeki
“...
uyarınca
...” ifadesinden sonra eklenen virgül bir anlam değişikliğine
yol açmış olabilir. Nitekim, maddenin İngilizce metninden anlaşılan
Üye Devletlerin Güvenlik Konseyi kararlarına uyma ve bunları kabul
etmesinin BM Şartı’na uygun olarak gerçekleştirileceği iken
172
, Türkçe
metnindeki virgül sebebiyle Üye Devletlerin BM Şartı uyarınca görüş
birliğine vardığı anlaşılabilmektedir. Kanımızca bu noktada İngilizce
metnin esas alınması uygun olacaktır. Bu durumda ise UAD’nın bir
taraf devletin hukukî yükümlülüğünü belirlerken Güvenlik Konseyi
kararının BM Şartı’na uygun olup olmadığını denetleyebileceği düşü-
nülmektedir.
173
BM Şartı’nın 6. maddesi Genel Kurul’u BM’in başlıca organları ara-
sında saymıştır. 10. maddesinde Genel Kurul’un 12. madde saklı tutu-
larak BM Şartı kapsamındaki her konuda danışma görüşü alabileceği
belirtilmiş ve 11. maddede bu konulara uluslararası barış ve güvenliği
ilgilendiren konuların dahil olduğu belirtilmiştir. Genel Kurul’un gün-
deme alamayacağı tek konu başlığı BM Şartı’nın 12. maddesi uyarınca
o sırada Güvenlik Konseyi’nin gündeminde bulunan konulardır.
174
Uluslararası Adalet Divanı ise BM Şartı’nın 94. maddesi uyarın-
ca “başlıca yargı organı”dır. Şart’ın 94. maddesinin 1. fıkrası uyarınca,
Divan’ın kararları uyuşmazlığın tarafları açısından bağlayıcıdır.
175
BM
Şartı’nın Uluslararası Adalet Divanı’nın görev ve yetkilerini düzen-
171
Ken Roberts, “Second-Guessing The Security Council: The International Court of
Justice and Its Powers of Judicial Review”,
Pace International Law Review
, Cilt: 7,
Bahar-1995, s. 287.
172
Ibid.
173
Ibid.
174
Pazarcı, s. 498.
175
D’Angelo, s. 567.