74 / 453
TBB Dergisi 2015 (117)
Hıfzı DEVECİ
73
zin, bazı hükümlerinin uygulanmaması ya da bazı siyasi parti grup-
larının lehine olacak şekilde istismar edilmesi durumları da benzer
etkileri yaratabilir.
Süreçteki içtüzük aykırılıkları, iki noktada toplanmaktadır:
i)
Yasa tasarısı ve teklifleri TBMM başkanlığına sunulduğunda,
Başkan tarafından ilgisine göre bir ya da birkaç uzmanlık komisyonu-
na incelenmek üzere gönderilir. (İçtüzük Md. 73)
İncelediğimiz tasarı da Başkan tarafından; Plan ve Bütçe Komis-
yonuna, Adalet Komisyonuna, Bayındırlık İmar Ulaştırma ve Turizm
Komisyonuna, Sağlık Aile Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonuna, Sa-
nayi Ticaret Enerji Tabii Kaynaklar Bilgi ve Teknoloji Komisyonuna
gönderilmiştir. Bunlardan plan ve Bütçe Komisyonu esas, diğerleri talî
komisyondur. Ne var ki, tasarı hakkında TBMM Başkanlığına rapor
sunan sadece Esas Komisyon (Plan ve Bütçe Komisyonu) olmuştur.
Tasarı ve tekliflerin tali komisyonlarda ele alınmaması, alınsa dahi
TBMM Başkanlığına Raporlanmaması uygulaması, sadece incelediği-
miz tasarıya özgü olmayan, yaygın bir yasama alışkanlığı olarak dik-
kat çekmektedir. Her ne kadar, İçtüzüğün 23. maddesine göre; Meclis
Başkanı tarafından görevlendirilen talî komisyonların, tasarının ken-
dilerini ilgilendiren bölümleri hakkında süresi içinde görüş bildirme-
miş olmaları, esas komisyonun raporunu hazırlamasına engel değilse
de; bu durumu makul görmek olanaklı değildir.
ii)
Yasa tasarı ve teklif metinleri
uzmanlık komisyonlarında (ve
alt komisyonlarda) incelenirken sadece gerekli düzeltmeler ve/veya
değişiklikler yapılabilir. İçtüzüğün 35’inci maddesindeki bu açık hü-
küm karşısında, komisyonların tasarı ve teklif metinlerine eklemeler
yapmaları “kanun teklif etmek” anlamındadır ve mümkün değildir.
Nitekim TBMM Başkanlığı, incelediğimiz 6552 sayılı yasayla il-
gili olarak bu aykırılığı görmüş, Plan ve Bütçe Komisyonu’na yazdığı
14.07.2014 günlü yazıda;
“…….Rapor ve metnin incelenmesi sonucunda kanun tasarısı ve birleş-
tirilen kanun teklifleri metinlerinde yer almayan kanunlarda değişiklik yapan
ekli listede yer alan maddelerin ihdas edilerek Komisyonun kabul ettiği metne
eklendiği görülmüştür.